นิทานที่ ๔๕ เรื่อง คนเลี้ยงวัวกับวัวหาย

ยังมีวัวบ้านฝูงหนึ่งเขาปล่อยให้กินหญ้าอยู่กลางทุ่งนา วัวตัวหนึ่งเจ้าปัญญาคิดเห็นว่า การที่หากินอยู่กับเพื่อนมากด้วยกันเช่นนั้น ไม่สู้จะได้หญ้าอ่อนและหญ้าชนิดที่ดี ๆ กินนัก คิดแล้ววัวตัวนั้นก็ออกจากฝูงเข้าไปหาหญ้ากินที่ชายป่าแต่โดยลำพัง ในมิช้ามินาน ราชสีห์ตัวหนึ่งได้สาบวัว ก็เดินตามสาบออกมาทางชายป่า พบวัวกำลังกินหญ้าเพลินอยู่ ก็กระโจนเข้าตบกัดฟัดเหวี่ยงจนวัวตาย แล้วราชสีห์ก็พาไปไว้ยังถ้ำที่ตีนเขา ครั้นตกบ่ายลง คนเลี้ยงวัวออกมาจากที่พักจะมาต้อนฝูงวัวเข้าคอก แต่เมื่อมานับวัวดู เห็นวัวหายไปตัวหนึ่ง จึงออกเที่ยวตามหาจนเหนื่อย ก็ไม่พบวัว คนเลี้ยงวัวหมดปัญญา จึงนั่งลงกราบไหว้บนเจ้าป่าขอให้ช่วยให้พบวัว แล้วจะแก้บนด้วยหมูเป็ดไก่ พอบนแล้วได้สักหน่อย คนเลี้ยงวัวเดินไปพบถ้ำที่ราชสีห์อยู่ เมื่อคนเลี้ยงวัวชะโงกเข้าไปในถ้ำ เห็นราชสีห์กำลังกินวัวอยู่ ก็ตกใจกลัวร้องขึ้นว่า "คราวนี้ ถ้าตัวข้าพเจ้ารอดชีวิตไปได้แล้ว ข้าพเจ้าจะถวายวัวให้แก่เจ้าป่าเพิ่มขึ้นอีกตัวหนึ่ง"

***

นิทานเรื่องนี้ตรงกับสุภาษิตที่ว่า "เสียน้อยเสียยากเสียมากเสียง่าย" คือ สอนให้รู้ว่า เมื่อเราเสียของอะไรไปบ้างเล็กน้อยแล้ว ก็อย่าบ่นร่ำไรหรือวุ่นวายให้เกินไปนัก เกลือกจะกลับเสียซ้ำเติมเข้าไปอีก