หน้า:ประชุมพงศาวดาร (ภาค ๕๕) - ๒๔๗๓.pdf/13

หน้านี้ได้พิสูจน์อักษรแล้ว
๑๐

๗.ช้าง

๘.งาช้าง

สินค้าอย่างอื่นนอกจากนี้ยอมอนุญาตให้ผู้อื่นซื้อค้าขายได้ตามอำเภอใจ

เมื่อในรัชชกาลที่ ๒ กรุงรัตนโกสินทร สินค้าซึ่งค้าขายได้แต่พระคลังสินค้า ปรากฏใบบอกของครอเฟิด ๙ สิ่ง คือ

๑.รังนก

๒.ฝาง

๓.ดีบุก

๔.พริกไทย

๕.เนื้อไม้

๖.ผลเร่ว

๗.ตะกั่ว

๘.งา

๙.รง

เข้าใจว่า การค้าช้างส่งไปขายต่างประเทศก็ยังเป็นของหลวงอีกอย่าง ๑ แต่เพราะส่งไปจากเมืองตรัง บรรทุกเรือออกไปขายตามเมืองในอินเดีย ไม่ได้บรรทุกเรือไปจากกรุงเทพฯ ครอเฟิดจึงไม่ได้จด

อย่างที่ ๕ การซื้อของหลวงนั้น คือ เมื่อรัฐบาลต้องการสิ่งของใช้ราชการ เช่นเครื่องศัสตราวุธยุทธภัณฑ์สำหรับป้องกันพระนครเป็นต้น ก็สั่งให้พวกพ่อค้าต่างประเทศเที่ยวหาซื้อมาส่ง หรือถ้าหากว่าเรือที่มา