หน้า:กฎหมายลักษณะทาส - สมิท - ๒๔๒๓.pdf/104

หน้านี้ได้พิสูจน์อักษรแล้ว
๑๐๑
พระราชบัญญัติหมายประกาศ

สิ่งใด ก็จะชี้แจงให้เข้าใจตามความพระราชดำริห์ความพระราชประสงค์ซึ่งได้ทรงโปรดตั้งพระราชบัญญัติไว้เปนปานกลาง จะได้เปนทางที่จะได้ดัดแปลงผ่อนผันหันการชั่วมาหาการดีตามกาลตามเวลาทีละเล็กคราวละน้อยทุก ๆ ครั้งทุก ๆ คราวไป ก็ฝ่ายใจคนจำพวกที่มีสันดานเคยตัวในการชั่วใช้ทาษหาอำนาถในการกดขี่นั้น ก็จะนึกพรั่นหวั่นหวาดกลัวทาษจะสูญหมดไปโดยเร็วนั้น จงเข้าใจให้ชัดเถิดว่า ลูกทาษลูกไทยซึ่งโปรดให้ลดกระเษียรอายุลงเสมอ ๗ ปี ๘ ปีเต็มค่าเพียง ๘ ตำลึง อายุถึง ๒๑ ปีหมดค่าตัวนั้น ที่พ้นค่าตัวเปนไทยแล้วช่วยไถ่กันไม่ได้นั้นก็ดี การนี้ก็จำเภาะแต่เด็กที่เกิดในปีมโรง สัมฤทธิศก เปนต้นไปเท่านั้น ก็ยังเด็กที่เกิดในปีเถาะ นพศก ปีขาน อัฐศก ถอยขึ้นไป ก็ยังมีอยู่เปนอันมาก คงได้ช่วยไถ่เอามาเปนทาษใช้สอยอยู่นาน แลทาษที่เปนพ่อแม่พี่ป้าน้าอาเก่า ๆ เหล่านั้นก็ยังมีถมไป คงช่วยไถ่ใช้กันอยู่อีกนาน กลัวจะเกินอายุท่านผู้ที่มีความวิตกนั้นเสียอีก ด้วยคนที่เกิดในปีขาน ปีเถาะ นั้น กว่าอายุจะถึง ๗๐ ปีบอกหักชราได้นั้น ก็ยังนานนัก ถ้าจะติดตั้งแต่ปีจอนี้ไป ก็ยังอีก ๖๑ ปี ๖๒ ปี เพราะฉนี้ จึ่งทรงพระราชดำริห์เปนปานกลางภอจะได้ให้เปนทางเข้าใจรู้ศึกตัวไว้บ้างที่จะได้เลือกจ้างคนที่เกิดปีมโรงเปนต้นไว้ใช้ภอเข้าใจเสียก่อน จึ่งมิได้ทรงพระราชดำริห์เลิกถอนโดยเร็วแฃงแรงเหมือนเมื่อครั้งคิดกันมาแต่แรกบรมราชาภิเศกว่า จะให้นายเงินลดค่าตัวให้แก่ทาษละกึ่งตำลึงนั้น ถ้าคิดดู ที่จะดั่งนี้ปีหนึ่งเปนเงิน ๖ ตำลึง ทาษค่าตัวธรรมดาคนละ ๒ ชั่ง คิดดู