หน้า:กฎหมายลักษณะทาส - สมิท - ๒๔๒๓.pdf/86

๘๓

พระราชบัญญัติหมายประกาศ

เจ้าตั้งกรมแล้ว เจ้ายังไม่ไดตั้งกรม ฝ่ายน่าฝ่ายใน แลข้าทูลอองธุลีพระบาท ในพระบรมมหาราชวัง แลพระราชวังบวรสถานมงคล ฝ่ายทหารพลเรือน แลหัวเมืองปากใต้ฝ่ายเหนือ แลราษฎรในกรุงนอกกรุง ให้ทราบทั่วกัน ด้วยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวได้เสด็จเถลิงถวัลยราชสมบัติบรมราชาภิเศกแล้ว ประกอบด้วยพระมหากรุณาปรีชาญาณ การที่จะทำนุบำรุงรักษาพระบวรพุทธสาศนาเปนที่ปสันนาการเลื่อมใส พระราชหฤไทยโอบอ้อม รักษาสมณพราหมอาณาประชาราษฎรทั่วพระราชอาณาเขตรขอบขันธ์เสมา บันดาพึ่งพระบรมโพธิสมภาร ได้รับพระราชทานทำมาหากินอยู่เยนเปนศุขทั่วกัน จึ่งทรงพระมหากรุณาโปรดเกล้าฯ ให้สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงษ แต่ยังเปนสมุหพระกระลาโหมอยู่นั้น สำเร็จราชการต่างพระเนตรพระกรรณ ว่าราชการณเก๋งวรเทพยสถาน รับฎีกาตัดสีนกิจทุกข์ขัดข้องผู้มีคดีต่าง ๆ ด้วยน้ำใจเสมอโดยทางยุติธรรม แลทาษลูกนี่มาร้องฎีกากล่าวโทษเจ้านี่นายเงินต่อสู้ต้นเงินดอกเบี้ยเปนความกันอยู่ที่โรงสาลโดยมาก เหนว่า แต่ก่อน ผู้ให้ทาษลูกนี่กู้ขายจำนำผูกดอกเบี้ยชั่งละสิบสลึงบ้าง กึ่งตำลึงบ้าง เปนธรรมเนียมแต่เดิมต่อ ๆ มา ครั้นผู้ที่ขัดสนร้อนใจอยากได้เงินมาใช้ ก็ทำสารกรมธรรม์กู้ขายจำนำสัญญาให้ดอกเบี้ยชั่งละห้าบาทบ้าง ตำลึงบ้าง สามบาทบ้าง ที่ทาษลูกนี่ไม่สู้ร้อนใจ ก็ทำสารกรมธรรม์สัญญาให้ดอกเบี้ยชั่งละกึ่งตำลึงบ้าง หกสลึงบ้าง บาทหนึ่งบ้าง สัญญากันมาก ๆ น้อย ๆ เพราะเจ้านี่นายเงินให้กู้ขายจำนำเงินไม่สู้มากเหมือนอย่างเงินให้กู้ขายจำนำในกาลประจุบันนี้ ๚ะ