นายพลโท พระยาพหลโยธิน รามินทรภักดี (นพ พหลโยธิน) ป.ม. ท.จ.ว. ต.ช. ว.ป.ร.๓ องคมนตรี ราชองครักษ์พิเศษ เกิดในรัชกาลที่ ๕ เมื่อณวันเสาร์ เดือน ๖ ขึ้น ๔ ค่ำ ปีมะแม จุลศักราช ๑๒๓๓ ตรงกับวันที่ ๒๒ เมษายน พ.ศ. ๒๔๑๔ เปนบุตรนายพันเอก พระยาพหลพลพยุหเสนา (กิ่ม พหลโยธิน)
พระยาพหลฯ กิ่ม เปนนายเวรข้าหลวงเดิมในพระบาทสมเด็จพระรามาธิบดีศรีสินทรมหาจุฬาลงกรณ์ พระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว จึงได้นำนายนพบุตรถวายตัวเปนมหาดเล็กแต่ยังเด็ก แล้วส่งเข้าโรงเรียนสราญรมย์ เล่าเรียนอักขระสมัยในสำนักพระยาศรีสุนทรโวหาร น้อย แลขุนปรีชานุสาสน์ โต เปรียญ มาแต่เมื่ออายุ ๑๓ ปี เรียนอยู่ ๔ ปี เสร็จการเล่าเรียนในโรงเรียนสราญรมย์แล้ว บิดาจึงนำเข้าเปนนักเรียนในกรมทหารน่าเมื่อ พ.ศ. ๒๔๓๗ ด้วยบิดามีตำแหน่งรับราชการอยู่ในกรมนั้น นายนพจึงได้ฝึกหัดเล่าเรียนสำหรับจะเปนนายทหารมาแต่เดิม
ถึง พ.ศ. ๒๔๓๐ เมื่อโปรดให้ตั้งกรมยุทธนาธิการ ๆ จัดตั้งโรงเรียนนายร้อยทหารบกขึ้นที่โรงเรียนสราญรมย์เดิม แลรวมนักเรียนทหารที่ฝึกหัดอยู่ตามกรมทหารต่าง ๆ มาเปนนักเรียนในโรงเรียนนายร้อย นายนพได้ศึกษาวิชาทหารมาแล้ว ครั้นมาเข้าโรงเรียนนายร้อย ก็ได้เปนหัวน่าบังคับหมู่นักเรียนมียศเปนนายสิบโท แล้วเลื่อนเปนนายสิบเอก
