หน้านี้ยังไม่ได้พิสูจน์อักษร
๓๒๒
ชุมนุมพระนิพนธ์
ไม่เคยพบจารึกอักษรคฤนถ์เปนภาษาไทยเลย กฎหมายไทยที่ตั้งขึ้นเมื่อกรุงสุโขทัยเปนราชธานีตอนก่อน พ.ศ. ๑๘๒๖ จะให้แปลกลับเปนภาษาขอมหรือภาษาสันสกฤต หรือบางทีจะมีวิธีเขียนภาษาไทยด้วยตัวหนังสือคฤนถ์แลหนังสือขอมอย่างแปลร้อยได้ ข้อนี้หาทราบไม่ แต่การจดลงเปนหนังสือ ไม่ว่าภาษาใด คงเปนหน้าที่พราหมณ์ เพราะผู้ที่รู้หนังสือแลเจ้าตำหรับกฎหมายในเวลานั้นมีอยู่แต่ในพวกพราหมณ์ ด้วยเหตุนี้ พราหมณ์จึงเปนเจ้าหน้าที่สำคัญในการรักษากฎหมายมาแต่โบราณ แม้จะดูในทำเนียบศักดินาพลเรือนในกฎหมายที่ปรากฎอยู่ทุกวันนี้ ก็จะเห็นได้ว่า ตำแหน่งลูกขุนณศาลหลวงที่สูงศักดิ์ชื่อเปนพราหมณ์ทั้งนั้น สมเด็จพระร่วงเจ้าพระองค์ที่มีพระนามจารึกไว้ว่า พ่อขุนรามคำแหง หรือที่
