หน้า:ตำนานกฎหมายเมืองไทย - ดำรงราชานุภาพ - ๒๔๗๓.pdf/32

หน้านี้ได้พิสูจน์อักษรแล้ว
๒๙

ว่า คาถาพระธรรมศาสตรไทยแต่งครั้งสมเด็จพระเอกาทศรฐไม่ได้อยู่เอง เพราะห่างกันหลายร้อยปีนัก จะว่า ได้พระธรรมศาสตรฉะบับรามัญเข้ามาแต่ครั้งสุโขทัย แต่งคาถาพระธรรมศาสตรไทยขึ้นคราว ๆ เดียวกัน จัดกฎหมายเข้าเป็นหมวดหมู่ตามพระธรรมศาสตรอย่างกล่าวมาแล้วแต่ครั้งสุโขทัย ส่วนข้างภาษาไทยในกฎหมาย ก็เห็นได้ว่า โดยมากเป็นของแต่งใหม่เมื่อครั้งกรุงศรีอยุธยาเป็นราชธานี เป็นข้อขัดข้องแก่การที่จะตัดสินอยู่ มีทางที่จะสันนิษฐานอิกอย่าง ๑ คือ คาถาคำนมัสการเรื่องไตรภูมิพระร่วงนั้น ของเดิมภาษามคธจะไม่มี จะพึ่งมาแต่งขึ้นใหม่ในครั้งกรุงเก่า ถ้าเช่นนั้น ความสันนิษฐานที่ว่า พึ่งจัดกฎหมายเข้าหมวดพระธรรมศาสตรเมื่อในแผ่นดินสมเด็จพระเอกาทศรฐพอจะเป็นได้ การสอบกฎหมายทางที่เนื่องด้วยพงศาวดารดังอธิบายมานี้แสดงโดยอัตโนมัติของข้าพเจ้า อาจจะผิดจะพลาดได้ ถ้าผิดพลาดไป ข้าพเจ้าขออภัยแก่ท่านผู้อ่าน.