หน้า:นิทานโบราณคดี - ดำรงราชานุภาพ - ๒๔๘๗.pdf/106

หน้านี้ได้พิสูจน์อักษรแล้ว
91

ถือพระพุทธสาสนา) ชาวคันธารราถทางปลายแดนอินเดียด้านตะวันตกเฉียงเหนือ คิดทำพระพุทธรูปขึ้น แล้วชาวอินเดียชนชาติอื่นเอาหย่างไปทำบ้าง จึงเปนเหตุไห้เกิดมีพระพุทธรูปสืบมา รอยพระพุทธบาทนั้นคงเปนของส้างขึ้นบูชาแทนพระพุทธเจ้าแต่ไนสมัยเมื่อยังไม่มีพระพุทธรูป ฉันออกปากขอ มหาพราหมน์มหันต์ก็ไห้โดยเต็มไจ จึงได้มาถวายสมเด็ดพระพุทธเจ้าหลวงอีกสิ่งหนึ่ง รอยพระพุทธบาทนั้นโปรดไห้ประดิสถานไว้ไนมนทปบนยอดเขาพระจุลจอมเกล้าฯ ที่เกาะสีชัง

เวลาฉันเสาะหาของโบรานที่เนื่องด้วยพระพุทธสาสนา เจ้าพนักงานกรมตรวดโบรานคดีของรัถบาลอินเดียเขาสงเคราะห์มาก ของโบราน เช่น พระพุทธรูป เปนต้น ที่ยังไม่ได้ส่งเข้าพิพิธภันท์สถาน ฉันไปพบสิ่งไดหยากได้ เขาก็ไห้ แต่เราก็ต้องเกรงไจเขา เลือกเอามาบ้างแต่พอสมควน ฉันได้พระพุทธรูปปางลีลาแบบสมัยคุปตะราว พ.ส. 1000 มาจากมรึคทายวันองค์หนึ่ง และมาได้รอยพระพุทธบาทที่กล่าวมาแล้ว กับทั้งพระพุทธรูปและพระสถูปขนาดน้อยที่พุทธคยาอีกหลายสิ่ง ของเหล่านั้นฉันเอามาถวายพระเจ้าหยู่หัว เดิมโปรดไห้ไว้ไนวัดพระสรีรัตนสาสดาราม พายหลัง ย้ายเอาไปไว้ไนพิพิธภันท์สถาน ยังหยู่ที่นั่นทั้งนั้น มีพระพุทธรูปองค์หนึ่งซึ่งควนจะกล่าวถึงโดยฉเพาะ ด้วยเมื่อฉันจะกลับจากพุทธคยา ได้ปรารภแก่เจ้า