หน้า:นิทานโบราณคดี - ดำรงราชานุภาพ - ๒๔๘๗.pdf/174

หน้านี้ได้พิสูจน์อักษรแล้ว
159

ถ้าและโปรดของสิ่งนั้น จะขอพระราชทานโทสไห้พ้นเวรจำออกบวดเปนพระภิกสุจำสีลภาวนาต่อไปไม่ประพรึติชั่วร้ายเหมือนหนหลังจนตลอดชีวิต บัดนี้ อ้ายทิมต้องจำคุกมา 10 ปี ได้พยายามทำสิ่งของนั้นสำเหร็ดดังตั้งไจแล้ว ขอพระราชทานทูนเกล้าฯ ถวาย ถ้าโปรดฝีมือที่ทำนั้น อ้ายทิมขอพระราชทานโทสสักครั้งหนึ่ง ไนท้ายดีกาอ้างว่า ถ้าความที่กราบทูนเปนความเท็ดแต่ข้อไดข้อหนึ่ง ขอรับพระราชอาญาถึงประหารชีวิต

ตรงนี้จะต้องแซกอธิบายสักหน่อย ด้วยไนสมัยนั้นยังไม่ได้ตั้งประมวนกดหมาย ยังไช้ประเพนีเดิมซึ่งจำคุกโจรผู้ร้ายไม่มีกำหนดเวลาว่า จะต้องจำหยู่นานเท่าได จะพ้นจากเวรจำได้แต่ด้วยพระเจ้าแผ่นดินซงพระกรุนาโปรดยกโทสพระราชทาน นักโทสไนคุกจึงต้องถวายดีกาขอพระราชทานโทส ชั้นเดิมมักไห้ญาติพี่น้องถวายดีกาแทนตัว ครั้นมีการไปรสนีย์เกิดขึ้น ก็ถวายดีกาทางไปรสนีย์ จำนวนดีกาคนคุกขอพระราชทานโทสจึงมีมาก แต่พระเจ้าหยู่หัวซงตั้งกำหนดเวลาไว้ตามพระราชนิยมว่า คนโทสหย่างไดต้องติดเวรจำมาได้เท่าไดแล้ว หรือว่า ได้ทำความชอบพิเสสหย่างได จึงซงพิจารนา ถ้าถวายดีกาไม่เข้าไนเกนท์ ก็ยกดีกาเสีย ดีกาของอ้ายทิมเข้าไนเกนท์ที่จะได้รับพระราชวินิจฉัย เพราะต้องจำคุกมาถึง 10 ปีแล้ว

เมื่ออ่านดีกาอ้ายทิมไนที่ประชุมแล้ว ดำหรัดสั่งกรมพระนเรสวรริทธิ์ เมื่อยังดำรงพระยสเปนกรมหมื่น และเปนผู้บันชาการกะซวงนคร