ทำหนองปลูกฝีดาด
ได้เล่ามาแล้วว่าการปลูกฝีดาดไนเมืองไทย เดิมไช้พันธุ์หนองส่งมาแต่อเมริกาถึงเมืองไทยปีละครั้งหนึ่ง ต่อมาไช้พันธุ์หนองส่งมาแต่ยุโรป 2 เดือนมาถึงครั้งหนึ่ง ถึงกะนั้นพันธุ์หนองที่ได้มาแต่ยุโรปก็มักเสียกลางทาง ไช้ได้แต่คราวละสักครึ่งหนึ่ง จึงต้องเอาหนองคนที่ปลูกฝีขึ้นงามปลูกกันต่อไป ต่อมาไนรัชกาลที่ 5 นั้น ฝรั่งเสสมาตั้งสาขาปาสตุรสถาน ทำหนองปลูกฝีดาดและเซรุ่มรักสาโรคอื่นขึ้นที่เมืองไซ่ง่อน เมืองไทยก็ซื้อพันธุ์หนองปลูกฝีมาแต่เมืองไซ่ง่อน เพราะอาดจะส่งมาได้พายไน 15 วันหนองก็ไม่เสียไนกลางทาง แต่ได้พันธุ์หนองก็ยังไม่พอไช้ ที่โรงพยาบาลก็ยังเลิกวิธีปลูกต่อกันไม่ได้ กะทรวงมหาดไทยหยากจะทำพันธุ์หนองปลูกฝีไนเมืองไทยเอง หมออะดัมสัน (พายหลังได้เปนพระบำบัดสรรพโรค) แพทย์ไนมิชชันนารีอเมริกันรับจะทำ จึงไห้ตั้งที่ทำหนองปลูกฝีขึ้น นะ สำนักงานของหมออะดัมสันที่สี่กั๊ก ถนนจเรินกรุง เมื่อราว พ.ส. 2444 ทำได้ แต่พันธุ์หนองยังไม่สู้ดีเหมือนหย่างที่ส่งมาจากต่างประเทส และยังได้น้อยไม่พอไช้ เพราะที่ทำการคับแคบนัก ถึง พ.ส. 2445 กะทรวงมหาดไทยได้หมอมาโนส์ฝรั่งเสส ซึ่งเปนผู้ชำนาญการทำหนองฝีดาดเข้ามารับราชการ จึงไห้ย้ายที่ทำพันธุ์หนองปลูกฝีออกไปตั้งที่เมืองนครปถม เมื่อ พ.ส. 2446 ไห้หมอมาโนส์เปนผู้จัดการ แต่นั้นก็ทำพันธุ์หนองปลูกฝีดาดไนเมืองไทยได้พอต้องการ และดีเสมอหนองที่ทำไนต่างประเทส ไม่ต้องซื้อหา
