หน้า:นิทานโบราณคดี - ดำรงราชานุภาพ - ๒๔๘๗.pdf/300

หน้านี้ยังไม่ได้พิสูจน์อักษร
285

พระยาสรีสุริยราชวรานุวัติรับไว้ไห้หยู่ไนเมืองอุดรธานี แล้วเลยไห้เปนนายงานทำซุ้มรับฉัน จึงยืนรับหยู่ที่ซุ้มนั้น

พระยาโพธิ

เมืองอุดรธานี แต่เดิมเรียกว่า "บ้านเดื่อหมากแข้ง" เพิ่งตั้งเปน "เมือง" เมื่อ ร.ส. 112 (พ.ส. 2436) ยังไม่มีอะไรที่น่าพรรนนาไนนิทานนี้ นอกจากตัวพระยาสรีสุริยราชวรานุวัติ (โพธิ) ซึ่งจะเรียกต่อไปตามสะดวกว่า "พระยาโพธิ" ผู้เปนสมุหเทสาพิบาลมนทลอุดรไนเวลาเมื่อฉันไปครั้งนั้น ด้วยเปนคนเคยทำความชอบหย่างแปลก และมีความสามาถก็เปนหย่างแปลก แต่ตัวถึงอนิจกรรมเสียนานแล้ว ฉันรู้เรื่องประวัติหยู่บ้างจะเล่าฝากไว้ไนนิทานนี้ เพื่อไห้ความชอบความดีของพระยาสรีสุริยราชวรานุวัติ (โพธิ) ปรากตหยู่หย่าไห้สูญเสีย พระยาโพธิดูเหมือนจะเปนชาวเมืองจันทบุรี เข้ามาถวายตัวเปนมหาดเล็กหยู่กับกรมหลวงสรรพสิทธิประสงค์แต่เพิ่งรุ่นหนุ่ม จะได้สึกสามาแต่ก่อนหย่างไรบ้างไม่ปรากต แต่มาได้รับความอบรมด้วยตามสเด็ดติดพระองค์กรมหลวงสรรพสิทธิฯ เข้าวัง และไปไหน ๆ หยู่เนืองนิจ จนรู้จักเจ้านายขุนนาง และรู้ขนบทำเนียมไนราชสำนัก แม้ตัวฉันก็รู้จักพระยาโพธิตั้งแต่ยังเปนมหาดเล็กกรมหลวงสรรพสิทธิฯ แต่จะเปนเพราะเหตุไดหาทราบไม่ เมื่อกรมหลวงสรรพสิทธิฯ สเด็ดออกไปรับราชการนะเมืองนครราชสีมาและเมืองอุบล พระยาโพธิไม่ได้ตามสเด็ด