หน้า:นิทานโบราณคดี - ดำรงราชานุภาพ - ๒๔๘๗.pdf/377

หน้านี้ได้พิสูจน์อักษรแล้ว
362

แยกการปกครองเปน 2 อานาเขตหย่างเก่า แต่ไห้พระเจ้าแผ่นดินซงปกครองเองอานาเขตหนึ่งไห้รัชทายาทปกครองอานาเขตหนึ่งไนราชวงส์อันเดียวกัน การปกครองบ้านเมืองกับการสืบราชวงส์ซึ่งซงครองประเทสไทยทั้งหมดจึงจะเข้ากันได้โดยเรียบร้อย จึงซงสถาปนาสมเด็ดพระบรมราชาเปนรัชทายาทครองเมืองไต้ ไห้พระเชตถาเปนมหาอุปราชสำหรับจะครองเมืองเหนือและเปนรัชทายาทของสมเด็ดพระบรมราชาด้วย ก็เปนยุติตกลงตามพระราชดำหริ ถึงปีวอก พ.ส. 2031 สมเด็ดพระบรมไตรโลกนาถสวรรคต สมเด็ดพระบรมราชาได้รับรัชทายาท ซงพระนามว่า "สมเด็ดพระบรมราชาธิราชที่ 3" จึงซงสถาปนาสมเด็ดพระเชตถา อนุชาธิราชซึ่งเปนพระมหาอุปราชครองเมืองเหนือหยู่แล้ว ไห้เปนพระเจ้าแผ่นดินครองเมืองเหนือ ซงพระนามว่า "สมเด็ดพระเชตถาธิราช" เหมือนหย่างสมเด็ดพระปิตุราชเคยซงสถาปนาพระองค์เองไห้เปนพระเจ้าแผ่นดินครองเมืองไต้มาแต่ก่อน จึงมีพระเจ้าแผ่นดิน 2 พระองค์พร้อมกันขึ้นอีกครั้งหนึ่ง เปนแต่ย้ายราชธานีของประเทสไทยกลับมาหยู่ที่พระนครสรีอยุธยาดังเก่าแต่นี้ไป

เมื่อค้นได้เรื่องมาถึงเพียงนี้ เลยคิดเห็นโดยพิจารนาเรื่องพงสาวดารต่อไปจนถึงรัชกาลสมเด็ดพระนเรสวรมหาราชว่า เพราะเหตุไดสมเด็ดพระนเรสวรมหาราชจึงซงตั้งสมเด็ดพระเอกาทสรถเปนพระเจ้าแผ่นดินอีกพระองค์หนึ่ง และเพราะเหตุไดจึงรวมอานาเขตเมืองเหนือเปนอานาเขตเดียวกันกับเมืองไต้ได้ไนที่สุด จึงเขียนไว้ด้วยไนตอนต่อไปนี้