หน้า:นิทานโบราณคดี - ดำรงราชานุภาพ - ๒๔๘๗.pdf/97

หน้านี้ได้พิสูจน์อักษรแล้ว
82

ออกไปถึงมัชชิมประเทส จัดวิธีการปกครองด้วยแบ่งที่ดินไห้ชาวอินเดียที่ฝักฝ่ายหยู่ไนอังกริด และเปนคนมีกำลังพาหนะที่จะปกครองถือที่ดิน เรียกว่า ซามินดาร์ Zamindar มีอานาเขตเปนส่วน ๆ ไหย่บ้างเล็กบ้าง ต้องบังคับบัญชาการตามกดหมายอังกริด และส่งเงินส่วยแก่รัถบาลอินเดียตามกำหนดที่ตกลงกัน ถ้าซามินดาร์กะทำตามสัญญาหยู่ตราบได รัถบาลยอมไห้ผู้สืบสกุลมีสิทธิเช่นเดียวกันเสมอไป ก็ไนสมัยเมื่อตั้งวิธีปกครองเช่นว่านั้น ที่ตำบนพุทธคยาเปนป่าร้าง มีแต่พวกพราหมน์มหันต์ตั้งบ้านเรือนหยู่ มหาพราหมน์ผู้เปนหัวหน้าได้รับตำแหน่งเปนซามินดาร์ปกครองตำบนพุทธคยา และมหาพราหมน์ที่เปนทายาทได้รับสิทธิปกครองสืบกันมา วัดพุทธคยาหยู่ไนอานาเขตที่ดินของพวกพราหมน์มหันต์ ๆ จึงถือว่า เปนผู้ปกครองวัดพุทธคยา และดูแลรักสาเปนเทวสถานตามลัทธิวิสนุเวทไนสาสนาของตนด้วย

ไนครั้งนั้น ผเอินฉันต้องไปรับรู้เรื่องตั้งมหาโพธิสมาคมอันเนื่องกับเจดียสถานที่พุทธคยา จะเลยเล่าไว้ไนที่นี้ด้วย เมื่อฉันออกจากเมืองคยามาพักหยู่ที่เมืองกัลกัตตา มีชายหนุ่มเปนชาวลังกาชื่อ "ธัมมปาละ" มาหาฉันด้วยกันกับพ่อค้าพม่าคนหนึ่ง นายธัมมปาละบอกว่า พวกเขาคิดจะฟื้นพระพุทธสาสนาไห้กลับนับถือกันไนอินเดียดังแต่เดิม ความคิดที่พวกเขาจะทำการนั้น เขาจะเอาที่พระมหาเจดีย์พุทธคยาตั้งเปนแหล่ง