หน้า:ประชุมพงศาวดาร (ภาค ๑๗) - ๒๔๖๓.pdf/10

หน้านี้ได้พิสูจน์อักษรแล้ว

เหตุที่จีนไปมาค้าขายกับเมืองไทยตั้งแต่ดึกดำบรรพ์ ถ้าจะประมาณว่า จีนได้พาการเล่นถั่วมาถึงเมืองไทยแต่ครั้งสมเด็จพระร่วงกรุงศุโขไทย แลได้พาโปเข้ามาเล่นในเมืองไทยเมื่อแผ่นดินสมเด็จพระเจ้าปราสาททองฤๅสมเด็จพระนารายณ์ครองกรุงศรีอยุทธยา ก็เห็นจะไม่คลาศเคลื่อนห่างไกลนัก แต่มาคิดดูเห็นว่า วิธีเล่นถั่วอย่างโบราณ เห็นจะเล่นอย่างเดียวกับ "กำตัด" คือ ไทยเราเอาการเล่นถั่วของจีนนั้นเองมาเล่น แต่มาเรียกกันว่า "กำตัด" จึงเล่นกันแพร่หลายมาแต่โบราณ ครั้นเมื่อจีนเอาโปเข้ามาเล่นอิกอย่าง ๑ รัฐบาลเห็นว่า จีนชอบเล่นถั่วโปกันโดยมาก แลผู้เปนเจ้ามือก็ได้กำไรมาก เกรงราษฎรจะหลงเล่นถั่วโปกันเกินไป จึงคิดวิธีอากรบ่อนเบี้ยขึ้น ให้เล่นถั่วโปได้แต่ผู้ที่รัฐบาลอนุญาต แลให้ผู้รับอนุญาตต้องเสียเงินเข้าท้องพระคลังเปนผลประโยชน์แก่แผ่นดินด้วย เข้าใจว่า อากรบ่อนเบี้ยเกิดขึ้นด้วยประการฉนี้.

อากรบ่อนเบี้ยมีมาแต่ครั้งกรุงเก่า แต่จะมีขึ้นในรัชกาลไหนทราบไม่ได้แน่ ได้สอบสวนจดหมายเหตุที่ฝรั่งแต่งไว้ครั้งแผ่นดินสมเด็จพระนารายน์ หาปรากฎว่ามีอากรบ่อนเบี้ยไม่ มาพบหลักฐานว่า มีอากรบ่อนเบี้ยในเมืองไทยเปนแน่นั้น เมื่อในแผ่นดินสมเด็จพระเจ้าบรมโกษฐ ด้วยมีปรากฎในกฎหมาย คือ พระราชกำหนดเก่าบท ที่ ๔๒ ซึ่งตั้งเมื่อณวันพุฒ เดือน ๑๐ ขึ้น ๑๑ ค่ำ ปีชวด จุลศักราช ๑๑๑๘ (ตรงกับ พ.ศ. ๒๒๙๙) ก่อนสมเด็จพระเจ้าบรมโกษฐสวรรคต ๒ ปี