ด้วยนายฮี้น ผู้พี่ กับนางเพียร พิทยาศาสตร์ ผู้น้อง ได้มาแจ้งความต่อกรรมการหอพระสมุดวชิรญาณสำหรับพระนครว่า จะทำการปลงศพสนองคุณนางเขียน ผู้มารดา มีความศรัทธาจะรับพิมพ์หนังสือในหอพระสมุดฯ เปนของแจกในงานศพสักเรื่อง ๑ แลอยากจะให้เปนเรื่องในทางโบราณคดี ข้าพเจ้าจึงได้รวบรวมหนังสือในพวกโบราณคดีเข้าเปนประชุมพงษาวดาร ภาคที่ ๑๘ ให้นายฮี้น กับนาง เพียรพิทยาศาสตร์ พิมพ์ตามประสงค์
เรื่องหนังสือซึ่งรวมมาพิมพ์ในประชุมพงษาวดาร ภาคที่ ๑๘ นี้ ๓ เรื่องด้วยกัน ล้วนเปนเรื่องราวในแผ่นดินสมเด็จพระนารายน์ แลแปลมาจากหนังสือซึ่งชาวต่างประเทศแต่งทั้งนั้น คือ
เรื่องที่ ๑ เรื่องการค้าฃายกับต่างประเทศครั้งแผ่นดินสมเด็จพระนารายน์ เรื่องนี้ผู้ใดจะแปลเปนภาษาไทยหาทราบไม่ ต้นหนังสือเดิม เข้าใจกันว่า เปนรายงานของพ่อค้าอังกฤษคน ๑ ชื่อ ยอชไฮวต์ บอกไปยังบริษัทอิสอินเดียอังกฤษ ยอชไฮวต์คนนี้มีเรื่องราวปรากฎในหนังสืออื่นว่า เปนผู้พาวิชเยนทรเข้ามาในเมืองไทย ด้วยเดิมวิชเยนทรรับจ้างเปนคนใช้ของยอชไฮวต์อยู่หลายปี ยอชไฮวต์เข้ามาเมืองไทย พาวิชเยนทรเข้ามาด้วย ครั้นเมื่อยอชไฮวต์จะกลับไป ให้วิชเยนทรอยู่ดูการค้าขายต่างตัว วิชเยนทรจึงเลยอยู่ในเมืองไทยจนกระทั่งได้ทำราชการ ส่วนความในรายงานการค้าขายที่ยอชไฮวต์เขียนนั้น น่าเสียดายอยู่ที่ต้นหนังสือเดิมของยอชไฮวต์ชำรุดบุบสลายเสียมาก อังกฤษผู้ที่แรกพบหนังสือนั้นไม่ได้พบเต็มฉบับ จึงเขียนแต่เท่าที่พบ ถึงกระนั้น ลักษณการ
