หน้า:ประชุมพงศาวดาร (ภาค ๒) - ๒๔๕๗ b.pdf/5

หน้านี้ได้พิสูจน์อักษรแล้ว

พระยาสุรเสนา (คุ้ม) แลท่านปิ่นเปนมารดา ท่านปิ่นเปนน้องร่วมบิดามารดาของอัยกีแห่งพระชนนีในสมเด็จพระเทพศิรินทราบรมราชินี พระยาราชสุภาวดี (ปาล) มีบุตรทั้งชายแลหญิงรวม ๔๖ คน มารดาฟักทองชื่อ ทองคำ เปนบุตรีพระยาเมืองจัน ตระกูลเมืองเวียงจันทน์ ภายหลัง พระยาราชสุภาวดีได้มอบการงานบ้านเรือนและภรรยาชั้นเล็ก ๆ ให้ทองคำเปนผู้ปกครองดูแลตลอด ทองคำมีบุตร ๒ คน ๆ ใหญ่เปนหญิงชื่อ ฟักทอง คนเล็กเปนชายชื่อ นกเล็ก ซึ่งได้เปนซายัน (คือ นายสิบเอก) กรมทหารมหาดเล็ก เมื่อต้นรัชกาลที่ ๕ แต่ได้ถึงแก่กรรมเสียแต่ยังหนุ่ม ๆ ครั้นฟักทองมีอายุเจริญวัย ก็ได้เปนผู้ชิดใช้ใกล้บิดา และเปนผู้ที่ทำการงานดี เปนที่รักใคร่ของบิดายิ่งนัก

เมื่อพระยาราชสุภาวดี (ปาล) ถึงแก่กรรมแล้ว ทรัพย์สมบัติเปนอันตรธานไปด้วยความไม่ปรองดองกันในวงษ์ญาติ สมเด็จพระเทพศิรินทราบรมราชินีจึงได้ทรงรับเปนเจ้าภาพทำศพพระยาราชสุภาวดี (ปาล) ที่วัดสระเกษ แต่เฉภาะเปนเวลากำลังทรงพระครรภ์อยู่ จะเสด็จไปทรงบำเพ็ญพระราชกุศลด้วยกำลังพระองค์ไม่ได้ จึงโปรดให้สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอพระองค์ใหญ่ คือ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว นั้น เสด็จไปทรงบำเพ็ญพระราชกุศลแทนพระองค์ทั้ง ๓ วัน ต่อถึงวันพระราชทานเพลิง สมเด็จพระเทพศิรินทราบรมราชินีจึงได้โดยเสด็จพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวไปพระราชทานเพลิง