หน้า:ประชุมพงศาวดาร (ภาค ๓๔) - ๒๔๖๙.pdf/28

หน้านี้ได้พิสูจน์อักษรแล้ว
๒๐

หนังสือสัญญาฉบับนี้ทำกันที่เมืองลพบุรีเมื่อวันที่ ๑๑ ธันวาคม พ.ศ. ๒๒๓๐ ระหว่างมองสิเออร์ลา ลูแบร์ มองสิเออร์เซเบอเร ฝ่ายหนึ่ง กับข้าราชการไทย ๒ คนซึ่งเปนผู้แทนประเทศสยาม อีกฝ่ายหนึ่ง คือ ออกญาพระเสด็จ ว่าที่พระคลัง คน ๑ กับออกพระศรีพิพัฒนรัตนราชโกษา คน ๑ บาดหลวงตาชาร์ตเขียนจดหมายเหตุไว้เมื่อเข้ามาครั้งแรก (หน้า ๑๖๗) ว่า ออกญาพระเสด็จคนนี้เปนข้าราชการคนสำคัญที่สุดคน ๑ ในประเทศสยาม เปนเจ้าพนักงารใหญ่ในแพนกธรรมการ ปกครองคณะสงฆ์ทั่วพระราชอาณาจักร์ ที่มาปรากฎว่า ในเดือนธันวาคม พ.ศ. ๒๒๓๐ ออกญาพระเสด็จว่าที่พระคลังนั้น น่าจะเปนเพราะท่านพระคลังคนเก่า (บิดาพระวิสุทสุนทร) ได้ถึงแก่อสัญกรรม ตำแหน่งยังว่างอยู่ พระวิสุทสุนทรยังไม่ได้เลื่อนตำแหน่งขึ้นไป ออกญาพระเสด็จจึงได้ว่าหน้าที่พระคลังไว้ก่อน

หนังสือสัญญาฉบับที่เปนภาษาไทยนั้นเขียนบนกระดาดฝรั่งเต็มทั้งด้านหน้าด้านหลังรวมทั้งสิ้นเปนกระดาด ๖ แผ่น เปนอักษรไทยย่อ ลายมือค่อนข้างหวัด ตอนท้ายหนังสือสัญญาทั้ง ๓ ฉบับนั้น มองสิเออร์ลา ลูแบร์ แลมองสิเอร์เซเบอเร ได้ลงชื่อแลประทับตราประจำตำแหน่งของตนไว้เปนสำคัญ ข้างฝ่ายไทยก็มีตราประจำตำแหน่งประทับอยู่ท้ายใบสัญญาเปนเส้นหมึกแดง รวมทั้งสิ้นเปนตรา ๓ ดวง คือ ตราบัวแก้ว ๑ ตราบัวผัน ๑ เปนตราประจำตำแหน่งของออกญาพระเสด็จ กับอีกดวง ๑ เปนตราบัวบาน บางทีจะเปนตราประจำตำแหน่งของออก