หน้า:ประชุมพงศาวดาร (ภาค ๕) - ๒๔๖๐ reorganised.pdf/14

หน้านี้ได้พิสูจน์อักษรแล้ว

หนังสือเรื่องทางพระราชไมตรีระหว่างกรุงจีนกับกรุงสยามนี้ หลวงเจนจีนอักษร (สุดใจ) พนักงานหอพระสมุดวชิรญาณ แปลถวายในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว แปลจากหนังสือจีน ๓ เรื่อง คือ หนังสือคิมเตี้ยซกทงจี่ เรื่อง ๑ หนังสือหวงเฉียวบุ๋นเหี่ยนทงเค้า เรื่อง ๑ หนังสือยี่จับสี่ซื้อ ตอนเหม็งซื้องั่วก๊กเลี่ยต้วน เรื่อง ๑ เปนจดหมายเหตุกล่าวถึงพระราชไมตรีที่กรุงสยามได้มีมากับกรุงจีนตั้งแต่ครั้งสมเด็จพระร่วงตั้งราชธานีอยู่ที่นครศุโขไทยตลอดเวลากรุงศรีอยุทธยาเปนราชธานีลงมาจนครั้งกรุงธนบุรี หนังสือจีนทั้ง ๓ เรื่องที่ได้กล่าวมาแล้วเปนหนังสือหลวงซึ่งพระเจ้ากรุงจีนราชวงษ์ไต้เชง แผ่นดินเขียนหลง ให้กรรมการข้าราชการตรวจจดหมายเหตุของเก่าในเมืองจีนมาเรียบเรียง (ตรงสมัยเมื่อครั้งกรุงธนบุรี) ว่าด้วยเมืองต่างประเทศที่เคยมีไมตรีมากับกรุงจีน หนังสือเหล่านี้จึงมีเรื่องเมืองไทยด้วย

ได้อ่านตรวจดูเรื่องที่แปลนี้ เห็นว่า จดหมายเหตุจีนมีหลักฐานหลายอย่างควรเปนเรื่องประกอบพงษาวดารของเมืองไทยได้เรื่อง ๑ แต่ผู้อ่านจำต้องอ่านด้วยไม่ลืมความจริง ๓ ข้อ

ข้อที่  คือ ต้องไม่ลืมว่า เมื่อจีนมีอำนาจแผ่อาณาเขตรออกมาถึงเมืองต่างประเทศทางตวันตก เช่น ในครั้งพระเจ้ากรุงจีนวงษ์หงวน