หน้า:ประชุมพงศาวดาร (ภาค ๖๘) - ๒๔๘๑.pdf/6

2

 

คาบแล้ว ต่อมาพระเจ้าเวียดนามยาลองอยากจะได้เมืองพุทไธมาศของไทย จึงไล่เจ้าเมืองเก่าออก และตั้งขุนนางญวนมาเป็นแทน แล้วมาทูลขอภายหลัง ก็ได้เมืองพุทไธมาศไปโดยสะดวก มาในรัชกาลที่ ๒ ญวนยังกันเอาเมืองเขมรไปเป็นสิทธิ์ของตนเป็นเหตุให้ไทยไม่พอใจมาก แต่ก็ยังพยายามรักษาทางพระราชไมตรีให้คงอยู่เป็นปกติ ครั้นถึงรัชกาลที่ ๓ ญวนกันเอาเขตต์แดนเมืองเวียงจันท์ตอนบนไปอีกเล่า ฝ่ายไทยจึงเหลือที่จะอดกลั้น พอเกิดกบฎขึ้นในเมืองญวนเมื่อ พ.ศ. ๒๓๗๖ ไทยเห็นเป็นโอกาศสมควรจะทำตอบญวนบ้างจึงสั่งกองทัพออกไปทั้งทางบกทางเรือ เจ้าพระยาบดินทรเดชา (สิงห์ สิงหเสนี) เป็นแม่ทัพใหญ่ผู้สำเร็จราชการไปทางบก เจ้า พระยาพระคลัง (ดิศ บุญนาค) เป็นแม่ทัพเรือ บังเอิญกองทัพเรือไปทำการอ่อนแอ ในที่สุดต้องถอยทัพกลับหมด กองทัพเรือถอยมาตั้งพักอยู่จันทบุรี ฝ่ายกองทัพบกยกมาตั้งมั่นอยู่เมืองพัตบอง องเตียนกุนแม่ทัพญวนทราบว่ากองทัพไทยถอยหมดแล้ว ก็ให้องค์จันเบยี่พาสมเด็จพระอุทัยราชากลับมาตั้งอยู่ที่เมืองพนมเป็นอีก ต่อมา พ.ศ. ๒๓๘๒ เจ้าองค์อิ่ม ซึ่งไทยช่วยทนุบำรุงให้ปกครองเมืองพัตบอง อยากจะไปเป็นกษัตริย์ครองกรุงกัมพูชา เพราะรู้ไม่เท่าความคิดญวน เอาใจออกหากจากไทย ลอบกวาดต้อนครัวเมืองพัตบองหนีไปเมืองพนมเป็น แต่พระพิทักษ์บดินทร (โสม)