หน้า:ประมวลกฎหมาย รัชกาลที่ ๑ (๒) - ๒๔๘๑.pdf/282

หน้านี้ได้พิสูจน์อักษรแล้ว
๒๘๐
วิวาทด่าตี

แลขี้ม้าขี้วัวขี้ควายขี้ช้าง ลูกไม้ใบไม้ทังกิ่งกะลาเชือก
เถาวัลหวายฟาดตีทิ้งซัดท่านก็ดี แลจำท่านให้ตายด้วยฃื่อคา
โซ่รตรวนก็ดี ผลักท่านให้กะทบหอกดาบมีตพร้าขวานสี่ว
แหลนเหลกหลาวเหลกฉมวกกตักมีบาทเจบก็ดี แลทำท่าน
ให้จมน้ำก็ดี เอากสุนยิงท่านก็ดี หยิกด้วยเลบกัดด้วยฟันก็ดี
ประการเท่านี้ ให้ไหมเสมอศักดิไม้
28
 ๒๘ มาตราหนึ่ง วิวาทกันจับเอาไฟจุดน้ำร้อนรดสาด
ท่านก็ดี เอาทองคำเงินทองแดงสำริด ทองเหลืองทองขาว
สังกะสีดีบุก ชันร้อนหอกดาบมีดพร้า ขวานสี่วแหลนเหลก
หลาวเหลกฉมวก อันมิได้คมมิได้แหลม ฟันแทงท่านต้อง
เนิ้อหนังแตกพังบาทเจบก็ดี เอาปืนยิงท่านก็ดี ประการเท่านี้
ให้ไหมเสมอศักดิเหลก ถ้าเอาหนังสือตีท่านให้ไหมเท่าเหลก
เหดุทำให้เปนจันไรแก่ท่าน ถ้าเอาบาต  โขก
ตี
ท่าน ให้ไหม
๒ เท่าเหลก อนึ่งเอาเหลกมีคมมีแหลมแลเครื่องสาตราวุธ
เปนไฟไปต้องไปตีฟันแทงท่าน ให้ไหม ๒ เท่าเหลก
29
 ๒๙ มาตราหนึ่ง วิวาทตีกันถูกที่สำคัญตายนั้นมี ๘ แห่ง
คือตีถูกที่กำด้น ๑ ต้นฅอ ๑ จมูกหัก ๑ แสกหน้า ๑ เพรียง
หู ๑ ปลายคาง ๑ ชายโครง ๑ ขากันไตร ๑ ฟันแทงกัน
ถูกที่สำคัญตายนั้นมี ๘ แห่ง คือฅอ ๑ ฅอหอย ๑ ไหล่รวบ ๑
ม.ธ.ก.