หน้า:ประมวลกฎหมาย รัชกาลที่ ๑ (๒) - ๒๔๘๑.pdf/289

หน้านี้ได้พิสูจน์อักษรแล้ว
๒๘๗
วิวาทด่าตี

ในที่แดนที่บ้านนั้น ท่านว่าใช่บ้านใช่เรือนมันอยู่เอง จเอา
เปนรุกมิได้ ถ้ามันหนีขึ้นไปถึงบนเรือนแล้ว ผู้ตีตามขึ้นไป
ตีฆ่าฟันแทงถึงบนเรือนดั่งนั้น ท่านว่ามันบังอาจ์ให้เอาเปนรุก
43
 ๔๓ มาตราหนึ่ง ลักษณจลงโทษด้วยลวดหนังนั้น
ถ้ามันลัก  ฟันแทง
ทรัพย
แลรุกที่รุกแดนบ้านเรือนท่าน ว่าจะฟันจะ
แทงท่านก็ดี จึ่งให้ทวนด้วยลวดหนัง ถ้าวิวาทชะเลาะทุ่มเถียง
ตีด่าฟันแทงกันบาดเจบก็ดี อย่าให้ลงโทษทวนแก่มันเลย
เหตุว่าวิวาทกันเหมือนช้างต่องาควายต่อเขา ต่างคนต่างด่า
ตีฟันแทงต่อกัน จลงโทษทวนด้วยนั้นมิชอบ ท่านให้ไหมให้
แก่กันแต่โดยบาดเจบโดยขนาด
44
 ๔๔ มาตราหนึ่ง ราษฎรทังหลายวิวาทตีด่าฟันแทงกัน
ในรัถยาตรอกถนนมรคาตลาดพิสาน ในสระท่าน้ำศาลากลาง
ไร่นาป่าสถานไพรแห่งใด ๆ ก็ดี ท่านมิให้ว่ารุกสักอันเลย
เพราะแห่งนั้นใช่ที่บ้านเรือนตน ให้พระสุภาวดีพิภากษาคดี
นั้นดู ถ้าแลจควรเอาเปนโทษ ให้เอาเปนสองด่าตีฟันแทงกัน
45
 ๔๕ มาตราหนึ่ง ทังสองวิวาทด่าตีฟันแทงกันในสถานที่
ใด ๆ แล้วต่างคนต่างย่างตีนเดิรไปจากที่วิวาทจมาเรือน แล
ขีดหนทางเปนรูปงูเลื้อยปันเปนแดนไว้มิให้ล่วงแดนเข้ามา ถ้า
ม.ธ.ก.