หน้า:พงศาวดาร (หัตถเลขา) - ๒๔๕๗.pdf/566

หน้านี้ได้พิสูจน์อักษรแล้ว
528
อธิบายเรื่องในรัชกาลสมเด็จพระบรมราชาหน่อพุทธางกูรแลพระรัฏฐาธิราช

การค้าขายแลเปนไมตรีกับฝรั่งต่างประเทศ ได้เริ่มต้นมีมาแต่ในรัชกาลของสมเด็จพระรามาธิบดีที่ ๒ โดยมูลเหตุดังอธิบายมานี้.

พระราชพงษาวดารฉบับนี้ว่า สมเด็จพระบรมราชาหน่อพุทธางกูรเสวยราชย์เมื่อปีมเสง จุลศักราช ๘๗๑ พ.ศ. ๒๐๕๒ ครองราชสมบัติอยู่ ๔ ปี สวรรคตเมื่อปีรกา จุลศักราช ๘๗๕ พ.ศ. ๒๐๕๖

ฉบับหลวงประเสริฐว่า เสวยราชย์เมื่อปีฉลู จุลศักราช ๘๙๑ พ.ศ. ๒๐๗๒ (ช้ามา ๒๐ ปี) รัชกาล ๔ ปีเท่ากัน สวรรคตเมื่อปีมเสง จุลศักราช ๘๙๕ พ.ศ. ๒๐๗๖

สมเด็จพระเจ้าแผ่นดินพระองค์นี้ ที่มีนามปรากฎว่า สมเด็จพระบรมราชาหน่อพุทธางกูร ด้วยเหตุใด เห็นจะพอเข้าใจได้ ด้วยปรากฎในกฎมณเฑียรบาลซึ่งตั้งขึ้นในแผ่นดินสมเด็จพระบรมไตรโลกนารถกำหนดราชกุมารศักดิไว้ว่า "พระราชกุมารเกิดแต่พระอรรคมเหษี คือ สมเด็จหน่อพระพุทธเจ้า พระราชกุมารซึ่งเกิดแต่แม่อยั่วเมืองเปนพระมหาอุปราช" ดังนี้ เปนเค้าความทำให้เข้าใจว่า สมเด็จ