หน้า:พระราชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมลักษณมรฎก รัตนโกสินทรศก ๑๒๑ (พ.ศ. ๒๔๔๕).pdf/3

หน้านี้ได้ตรวจสอบแล้ว
วันที่ ๘ มิถุนายน ๑๒๑
เล่ม ๑๙ น่า ๑๕๑
ราชกิจจานุเบกษา


ถ้าผู้มรณภาพมีพี่น้องร่วมบิดามารดาเดียวกันดังว่ามานี้แล้ว ผู้อื่นนอกจากพี่น้องเช่นนี้จะเรียกร้องขอส่วนแบ่งจากภาคญาติไม่ได้

ข้อ  ถ้าผู้มรณภาพไม่มีบุตร์หลานเหลนผู้สืบสายโลหิต แลไม่มีพี่น้องร่วมบิดามารดาเดียวกัน แต่บิดามารดาฤๅคนใดคนหนึ่งยังมีชีวิตร์อยู่ อย่าให้แบ่งภาคญาติออกเลย ให้แบ่งมรฎกแต่ ๒ ภาค คือ ภาคบิดามารดา แลภาคภรรยา เว้นไว้แต่คนที่มีนา ๔๐๐ ไร่ฤๅกว่านั้นขึ้นไป จึงให้แบ่งเปนสามภาค คือ ภาคหลวงอีกภาคหนึ่ง

ถ้าบิดามารดาก็มรณภาพเสียแล้วด้วย ภาคบิดามารดาเปนอันยก แต่ให้มีภาคญาติได้แก่พี่น้องร่วมบิดาอย่างเดียวฤๅร่วมมารดาอย่างเดียวแบ่งกันตามรายตัว ฤๅถ้าผู้ใดมรณภาพไป ก็ให้แบ่งให้ผู้สืบสายโลหิตตามหมู่เหล่าของเขา

ข้อ  ถ้าผู้มรณภาพไม่มีผู้สืบสายโลหิต แลไม่มีบิดามารดาแลพี่น้องแลผู้สืบสายโลหิตของพี่น้องทุกชนิดแล้ว ภาคญาตินี้ให้เปนภาคลุง, ป้า, น้า, อา แบ่งให้เปนรายตัวตามส่วน ถ้าหากว่าผู้ใดไม่มีชีวิตร์อยู่ ก็ให้บุตร์หลานของเขาได้รับส่วนแบ่งตามหมู่เหล่า

ข้อ  ถ้าผู้มรณภาพไม่มีญาติทั้งหมดเลยทีเดียวดังที่ได้กล่าวมาแล้ว ให้เอามรฎกภาคนี้ไปรวมกับภาคภรรยา

มรฎกหญิงที่เปนภรรยาชาย

มาตรา  หญิงมีสามีมรณภาพ แลเมื่อมรณภาพ สามีมีชีวิตร์อยู่ วิธีแบ่งปันทรัพย์มรฎกให้เปนดังนี้

ข้อ  ถ้าหญิงมีบุตร์หลานเหลนผู้สืบสายโลหิตอยู่แล้ว ห้ามไม่ให้แบ่งมรฎกหญิงนั้นให้แก่ผู้ใด นอกจากสามีแลบุตร์หลานผู้สืบสายโลหิตเท่านั้น

ข้อ  ถ้าหญิงนั้นไม่มีบุตร์หลานเหลนผู้สืบสายโลหิตก็ดี ฤๅมีแล้วตายหมดก่อนก็ดี ให้เรียกขอแบ่งมรฎกได้แต่เมื่อหญิงได้มีสินเดิมมากินอยู่กับผัว

ข้อ  ถ้ามีสินเดิมแล้ว ให้พิจารณาดูว่า ทรัพย์ที่ระคนปนกันกับทรัพย์ของสามีเมื่อตายนั้นมีอยู่มากน้อยเท่าใด ถ้ามีมากถึง ๒ เท่าฤๅกว่าสองเท่าทุนสินเดิมของสามีภรรยาด้วยกันแล้ว จึงให้ญาติข้างภรรยาเรียกทุนสินเดิมส่วนของหญิงไปแบ่งเปนมรฎกก็ได้ ส่วนสินสมรศนั้นให้คงไว้แก่สามีทั้งสิ้น

วิธีพิจารณา

มาตรา  ให้ยกเลิกลักษณตัดฟ้องข้อที่ว่าด้วยญาติที่ไม่ได้รักษาไข้ปลงศพไม่ให้ได้มรฎกนั้นเสีย เพราะข้อตัดญาติไม่นับว่าเปนญาติมีอยู่ในกฎหมายแล้ว

มาตรา  ถ้าปรากฎในสำนวนความว่า ผู้มรณภาพมีญาติอื่นอีกที่ควรได้รับมรฎกตามกฎหมาย แต่คนพวกนั้นหามาร้องขอไม่ ให้ศาลมีอำนาจเรียกตัวมาถามว่า จะเอาส่วนฤๅไม่ ถ้าอยู่บ้านอื่นเมืองไกลจะเรียกมา