หน้า:พระราชพงษาวดาร ฉบับพระราชหัดถเลขา ภาค ๑ (๒๔๕๕) b.pdf/3

หน้านี้ได้ตรวจสอบแล้ว

เวลานั้น เสดจประทับรับใช้สรอยอยู่บนพระมหามณเฑียร ท่านได้ทรงทำนุบำรุงแลชักนำให้ได้เข้าเฝ้าใกล้ชิดสมเดจพระราชอัยยกา แลได้ช่องรับทรงใช้สรอยสนิทสนม ทรงสอนอักขรวิธีฝึกหัดในขนบธรรมเนียมแลธรรมปฏิบัติ อุปถัมภ์ให้วัฒนา จนพระชนมายุของสมเดจพระเทพศิรินทราบรมราชินีได้ ๑๙ พรรษา ได้ทรงรับสมมตยาภิเษกเปนสมเดจพระราชเทวีในรัชกาลที่ ๔ นอกจากนี้ กรมหลวงวรเสฐสุดายังเปนพระกนิฐภคินีผู้จงรักภักดีในสมเดจพระเจ้าบรมไปยิกาเธอ กรมพระยาสุดารัตนราชประยูร พระจุลอัยยิกาผู้ได้ทรงทำนุบำรุงพระองค์มา สมเดจกรมพระยาสุดารัตนราชประยูรก็ทรงพระเมตตาปราณีสนิมสนมกับท่านยิ่งกว่าพระภคินีพระองค์อื่น ด้วยบุรพกิจแลความสนิมสนมในภายหลังประกอบกัน ความคุ้นเคยในรวางกรมหลวงวรเสฐสุดากับพระองค์จึงได้มีสืบลงมา เปนทางที่ได้ทรงรับพระเมตตากรุณาแลพระโอวาทของท่าน ทำให้ทรงรักใคร่นับถือในส่วนพระองค์ขึ้นอิก เมื่อสมเดจกรมพระยาสุดารัตนราชประยูรสวรรคตแล้ว ได้ทรงถือเอาเปนที่เคารพแทนท่านสืบมาตลอดเวลาสิ้นพระชนม์

ฝ่ายพระอรรคชายาเธอ กรมขุนอรรควรราชกัญญา นั้นเล่า ก็เปนพระภาคิไนยของสมเดจกรมพระยาสุดารัตนราชประยูร ได้ทรงอุปถัมภ์บำรุงมา ทรงพระเมตตาปราณีสนิทสนมจนทรงเจริญพระอิศริยยศยิ่งขึ้นโดยลำดับ แลพระอรรคชายาเธอ (ในรัชกาลที่ ๕) พระองค์เจ้าเสาวภาคยนารีรัตน์ ก็เปนเช่นเดียวกัน แต่สิ้นพระชนม์ไปเสียก่อน พระเมตตาปราณีของสมเดจกรมพระยาสุดารัตนราชประยูรมีสืบเนื่องมาตลอดถึงสมเดจพระเจ้าพี่นางเธอ ๒ พระองค์นั้น แลท่านพระองค์