หน้า:พระราชพงษาวดาร ฉบับพระราชหัดถเลขา ภาค ๑ (๒๔๕๕) b.pdf/219

หน้านี้ได้พิสูจน์อักษรแล้ว
๑๖๐

บริโภคเสื้อผ้าเงินทอง ฝ่ายนายมหานุภาพควาญช้าง หมื่นภักดีศวรกลางช้าง ได้โดยเสด็จงานพระราชสงครามจนถึงสิ้นชีวิตรในท่ามกลางศึกมีความชอบ ให้เอาบุตรภรรยามาชุบเลี้ยง พระราชทานเครื่องอุปโภคบริโภคเงินทองเสื้อผ้าโดยสมควร เสร็จแล้วพระราชดำรัศให้ปฤกษาโทษนายทัพนายกองว่า ข้าศึกยกมาถึงพระนคร สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทั้งสองพระองค์ตั้งพระไทยจะรักษาพระพุทธสาสนาแลสมณพราหมณาจารย์อาณาประชาราษฎร มิได้คิดเหนื่อยยากลำบากพระองค์ ทรงพระอุสาหเสด็จยกพยุหโยธาทัพออกไปรณรงค์ด้วยข้าศึก แลนายทัพนายกองกลัวข้าศึกยิ่งกว่าพระราชอาชญามิได้โดยเสด็จพระราชดำเนินให้ทัน ละแต่พระคชาธารสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทั้งสองพระองค์ให้เข้าอยู่ท่ามกลางข้าศึก จนได้กระทำยุทธหัตถีมีไชยแก่พระมหาอุปราชาเสร็จ โทษนายทัพนายกองทั้งนี้จะเปนประการใด พระมหาราชครูปโรหิตทั้งปวงปฤกษาใส่ด้วยพระไอยการศึกกับพระราชกฤษฎีกาว่า สมเด็จพระพุทธเจ้าอยู่หัวเสด็จพระราชดำเนินงานพระราชสงครามแลเกณฑ์ผู้ใดเข้ากระบวนทัพแล้ว แลมิได้โดยเสด็จให้ทันยุทธนาการ ท่านว่า โทษผู้นั้นเปนอุกฤษฐ์ให้ประหารชีวิตรเสีย อย่าให้ผู้อื่นดูเยี่ยงอย่าง เอาคำพิพากษากราบทูล มีพระราชดำรัศสั่งให้เอาตามลูกขุนปฤกษา แต่ทว่า บัดนี้ จวนวันจาตุททสีบัณณรสีอยู่ ให้เอานายทัพนายกองจำเรือนตรุไว้ก่อนสามวัน พ้นแล้วจึงให้สำเร็จโทษโดยพระไอยการศึก.

 ครั้นณวัน ๑๔ ค่ำ สมเด็จพระพนรัตนวัดป่าแก้วแลพระราชาคณะยี่สิบห้ารูปก็เข้ามาถวายพระพรถามข่าวซึ่งเสด็จงานพระราช