หน้านี้ได้พิสูจน์อักษรแล้ว

พระราชพงษาวดารฉบับนี้ความกล่าวย่อ ๆ เข้าใจว่า จะมีเล่ม ๒ อิกเล่มเดียว หรืออย่างมากก็ไม่เต็ม ๓ เล่มจบ.

(๒) หนังสือพระราชพงษาวดาร ฉบับจุลศักราช ๑๑๔๕ (คือ ต้นฉบับที่ได้มาเขียนเมื่อสร้างกรุงรัตนโกสินทรได้ปี ๑) ฉบับนี้ความพิศดารอย่างฉบับที่พิมพ์เปน ๒ เล่ม แต่จะขึ้นต้นที่ไหน ลงท้ายที่ไหน แลกี่เล่มจบ ทราบไม่ได้ เพราะหาต้นฉบับได้แต่ ๒ เล่ม รู้ได้ว่า ความหนึ่งต่างหาก ที่สำนวนผิดกับฉบับอื่น ๆ

(๓) หนังสือพระราชพงษาวดาร ฉบับจุลศักราช ๑๑๕๗ มีบานแพนกว่า "ศุภมัสดุ จุลศักราช ๑๑๕๗ ปีเถาะ สัปตศก สมเด็จบรมธรรมฤกมหาราชาธิราชพระเจ้าอยู่หัวผ่านถวัลยราชกรุงเทพทวาราวดีศรีอยุทธยาเถลิงพระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท ทรงชำระพระราชพงษาวดาร" ดังนี้ เข้าใจได้ว่า พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกได้ทรงชำระหนังสือพระราชพงษาวดารในปีนั้น แลในต้นฉบับเขียนบอกในที่บางแห่งว่า ตรงนั้นทรงแทรกเข้าใหม่ หนังสือพระราชพงษาวดารฉบับนี้ได้ต้นฉบับเขียนครั้งรัชกาลที่ ๑ ไว้เพียง ๓ เล่ม มีฉบับจำลองอิก ๔ เล่ม รวม ๗ เล่ม คงจะเริ่มความแต่เมื่อสร้างกรุงศรีอยุทธยา แต่จะจบเพียงไร แลจะเปนสมุดไทยกี่เล่ม ยังทราบไม่ได้.

(๔) หนังสือพระราชพงษาวดาร ฉบับเมืองเพ็ชรบุรี (คือ ได้ต้นฉบับมาจากเมืองเพ็ชรบุรี) ฉบับ ๑ ฉบับพระจักรพรรดิพงษ์ (จาด) จานลงใบลานผูกไว้เปนคัมภีร์ฉบับ ๑ ทั้ง ๒ ฉบับนี้เทียบโวหารดู ความตรงกับฉบับพิมพ์ ๒ เล่มที่ว่า กรมสมเด็จพระปรมานุชิตฯ ทรงแต่ง แต่ไม่มีพระราชพงษาวดารสังเขปเรื่องนายแสนปม แลพระราชพงษาวดาร