หน้า:มูลเหตุแห่งการสร้างวัดฯ - ดำรง - ๒๔๗๑.pdf/19

๑๖

เลื่อมใสในพระพุทธสาสนา ข้อนี้เมื่อมาคิดดูว่า พระเถระทั้ง ๒ ท่านเป็นชาวอินเดีย (อุปมาเหมือนอย่างแขก แรกเข้ามายังพูดภาษาไทยไม่ได้) จะมาแสดงเทศนาแก่ชาวประเทศนี้ด้วยภาษาอันใด คิดดูเท่านี้ก็จะเห็นได้ว่า เรื่องเช่นกล่าวในหนังสือสาสนวงศ์ไม่เป็นแก่นสาร ก็แต่หลักฐานมีอยู่อีกฝ่าย ๑ ด้วยโบราณวัตถุมีอยู่เป็นว่า ชาวอินเดียได้มาสอนพระพุทธสาสในประเทศนี้แต่ในกาลใกล้ต่อสมัยพระเจ้าอโศกมหาราช เช่น ปรากฎอยู่ที่พระปฐมเจดีย์ดังกล่าวแล้ว จึงน่าสันนิษฐานว่า เมื่อก่อนรัชชสมัยของพระเจ้าอโศกนั้น จะมี พวกชาวอินเดียมาตั้งภูมิลำเนาหรือประกอบการค้าขายอยู่ในประเทศสยามนี้มากอยู่แล้ว ทูตที่มาสอนพระพุทธสาสนาคงมาสอนพวกชาวอินเดียก่อน ด้วยพูดเข้าใจภาษากัน พวกชาวอินเดียเหล่านั้นรู้ภาษาสยาม เมื่อเลื่อมใสในพระพุทธสาสนาแล้ว จึงสอนหรือเป็นล่ามในการสอนพระพุทธสาสนาแก่พวกชาวสยาม ในสมัยนั้นต่อมา