หน้า:ลอยกระทง - สฐกศ - ๒๕๐๐ a.pdf/18

๙

เนื่องกันไปทั้ง ๓ คืน ที่มาเปลี่ยนจากลอยโคมมาเป็นลอยกระทง เพราะภายหลังไม่ทำเป็นโคม แต่ทำเป็นกระทง กระน้นหรือ หรือว่า ของเดิมเป็นกระทง นางนพมาศมาแก้รูปเป็นดอกบัว ถ้าถือตามข้อความที่กล่าว ก็ต้องเชื่อว่า กระทงมาทีหลังโคม แล้วเรื่องมีเงินปลีกใส่ไปในกระทงด้วย มีขึ้นเมื่อไร และใส่ไปด้วยเพื่อประโยชน์อะไร ในเรื่องนพมาศกล่าวว่า ที่ลอยโคมเพื่ออุทิศสักการะรอยพระพุทธบาทนัมมหานที ก็แม่น้ำนัมมหานทีนี้อยู่ในแคว้นทักขิณาบถของประเทศอินเดีย ในปัจจุบันนี้เรียกว่า แม่น้ำเนรพุททา จำได้เงา ๆ ว่า เคยอ่านหนังสือเรื่องหนึ่งว่า พระพุทธบาทรอยนี้ พระยานาคอัญเชิญพระพุทธเจ้าทรงเหยียบประดิษฐานไว้บนหาดทรายแห่งแม่น้ำนั้น ลางทีในเวลาวันเพ็ญเดือน ๑๒ เวลาหน้าน้ำ พระยานาคจะขึ้นมานมัสการรอยพระพุทธบาทแล้วเล่นน้ำสนุกกันกระมัง สอบถามผู้ชำนาญบาลีก็ว่า เรื่องนี้ไม่เคยพบในที่ใดในพระคัมภีร์ เห็นจะเป็นเรื่องปรัมปราแต่งขึ้นทีหลังเพื่ออธิบายต้นเหตุลอยกระทง แต่เรื่องเงินปลีกใส่ในกระทง ไม่มีกล่าวเลย และก็ไม่เห็นเหตุว่า ถ้าเป็นเรื่องบูชาพระพุทธบาท ที่ใส่เงินปลีกไปด้วยเพื่อประโยชน์อันใด.