หน้า:อธิบายเบ็ดเตล็ดฯ พงศาวดารฯ - ดำรง - ๒๔๖๙.pdf/115

หน้านี้ได้พิสูจน์อักษรแล้ว
๑๐๕

เลข ๑๑๘๒ ลบเปนจุลศักราช (๒) มหาศักราชในกฎหมาย ต้องใช้เกณฑ์ ๕๕๘ ลบเปนจุลศักราช (๓) ศักราชกฎหมาย (ปรากฎในบานแพนกแผ่นดินสมเด็จพระเจ้าทรงธรรม สมเด็จพระเจ้าปราสาททอง แลสมเด็จพระเจ้าบรมโกษฐ ข้าพเจ้าได้ลองสอบดู น้อยกว่ามหาศักราช ๓๐๐ ปีถ้วน) ลบด้วยเกณฑ์เลข ๒๕๘ เปนจุลศักราช (๔) จุลศักราชเปนศักราชที่ตั้งขึ้นในเมืองพะม่าก่อน น่าจะพึ่งเอาเข้ามาใช้ในราชการเมื่อในแผ่นดินสมเด็จพระมหาธรรมราชาธิราชตั้งแต่เกี่ยวข้องกับเมืองหงสาวดี

บานแพนกในกฎหมาย ใช้พุทธศักราชแลมหาศักราชลงมาจนแผ่นดินสมเด็จพระนารายณ์มหาราช แต่นั้นมา เปนจุลศักราชเปนพื้น

เมื่อสมเด็จพระรามาธิบดี (อู่ทอง) ตั้งเปนอิศรณกรุงศรีอยุธยาแล้ว ก็เปนธรรมเนียมที่จะต้องตั้งแบบแผนพระราชประเพณีแลพระราชกำหนดกฎหมายสำหรับพระนคร กฎหมายที่ตั้งครั้งสมเด็จพระรามาธิบดีที่ ๑ จะมีอะไรบ้าง รู้ไม่ได้หมดอยู่เอง แต่ตรวจดูตามบานแพนกในกฎหมาย ๒ เล่ม ได้ความว่า กฎหมายเหล่านี้ได้มีมาแต่ในแผ่นดินสมเด็จพระรามาธิบดีที่ ๑ คือ

ลักษณพยาน ตั้งเมื่อปีขาล โทศก พ.ศ. ๑๘๙๔ (จุลศักราช ๗๑๒)

๑๔