หน้า:อธิบายเรื่องธงไทย - ดำรง - ๒๔๗๖.pdf/15

หน้านี้ได้พิสูจน์อักษรแล้ว

สำหรับชักขึ้นที่เสาใหญ่ในเรือพระที่นั่งหรือเรือลำหนึ่งลำใดเช่นธงมหาราชใหญ่ แต่ถ้าเวลาใดโปรดเกล้าฯ ให้ชักธงมหาราชน้อยแทนธงมหาราชใหญ่ ห้ามมิให้เจ้าหน้าที่ยิงสลุตถวายคำนับ

อีกอย่าง ๑ เรียกว่า "ธงพระกระบี่ธุชและธงพระครุฑพาหะน้อย"

ธงกระบี่ธุชนั้นมีรูปวานรทรงเครื่องบนพื้นผ้าแดง และธงพระครุฑพาหะมีรูปครุฑสีแดงพื้นผ้าเหลือง โปรดฯ ให้สร้างขึ้นเมื่อ พ.ศ. ๒๔๕๓ คราวเสด็จไปสมโภชพระปฐมเจดีย์และพระราชมณเฑียรณพระที่นั่งสยามจันทร จังหวัดนครปฐม ราษฎรขุดได้แผ่นสัมฤทธิ์รูปกระบี่ ๑ รูปครุฑ ๑ คู่กัน เป็นของประจำธงชัยสำหรับกษัตริย์แต่โบราณ เจ้าพระยาศรีวิชัยชนินทร (ชม สุนทราชุน) เมื่อยังเป็นพระยาสุนทรบุรี สมุหเทศาภิบาลมณฑลนครชัยศรี นำขึ้นทูลเกล้าฯ ถวาย