หน้านี้ยังไม่ได้พิสูจน์อักษร
๓๓
เราได้เห็นย่อมกล่าวถึงเรื่อสากัจฉา คือ โต้ตอบกันในเรื่องทางธรรมบ้าง ทางวินัยบ้าง เปนการอวดความรู้ภาษามคธหรือบาลีซึ่งเปนภาษาตายด้วยกันทั้งสองฝ่าย อวดความรู้ที่ได้อ่านหนังสือมากโดยแก้ปัญหาขัดข้องต่าง ๆ ให้ต้องตามธรรมวินัย ถ้าจะเปนการสนทนาเล่าบอกกันก็เปนแต่สาสนประวัติความเปนไปของพระสาสนาที่เปนอยู่ในเมืองแห่งตนแลตน ไม่ได้เกี่ยวข้องด้วยความมุ่งหมายในทางราชการหรือทางค้าขายเลยทีเดียว ข้าพเจ้าได้พบผู้มีชื่อเสียงซึ่งได้ออกไปเมืองลังกา เช่น พระยาสุธรรมไมตรี (ห้อง), สมเด็จพระพุฒาจารย์ (ศรี) แลผู้น้อยอื่น ๆ อีก ได้ฟังเล่าบอกเรื่องราว ก็ไม่มีอย่างอื่นนอกจากเรื่องสาสนา ถ้าเราจะถามถึงการบ้านเมืองอย่างใด ก็เล่าได้แต่เพียงการอยู่ การกิน แลการเดินทาง ในทางราชการหรือการค้าขายแล้วไม่สามารถจะบอกอันใดได้เลย ข้าพเจ้า
