หน้า:เลิกทาสในรัชกาลที่ ๕ - ศก - ๒๔๘๗.pdf/2

หน้านี้ได้พิสูจน์อักษรแล้ว
คำนำ

เมื่อวันที่ 23 กันยายน 2487 หม่อมเจ้าหยิงวาสสวัสดี จิระประวัติ ได้มาแจ้งความจำนงยังกรมสิลปากรว่า มีประสงค์จะได้ฉบับหนังสือสำหรับพิมพ์เปนอนุสรไนงานพระเมรุพระเจ้าบรมวงส์เทอ พระองค์เจ้าประเวสวรสมัย ซึ่งกำหนดถวายพระเพลิงนะวันพุธที่ 25 ตุลาคม 2487 นี้ และซงสแดงเจตนาว่าไคร่จะได้เรื่องเปนการเฉลิมพระเกียรติไนพระบาทสมเด็ดพระพุทธเจ้าหลวง พระปิยะมหาราชเจ้า กรมสิลปากรจึงเสนอ "เรื่องเลิกทาสไนรัชกาลที่ 5" ก็พอพระทัย ซงเลือกเรื่องนี้สำหรับตีพิมพ์ แต่เรื่องเลิกทาสไนรัชกาลที่ 5 นี้ กรมสิลปากรยังมิได้รวบรวมฉบับเรียบเรียงขึ้นไว้ จึงต้องรวบรวมถวายไนเวลารีบด่วน เพราะมีเวลาที่จะจัดทำกะชั้นชิดมาก

เรื่องทาส เป็นเรื่องไหย่เรื่องหนึ่งไนประวัติสาตรของมนุสชาติ มีมาแต่ดึกดำบรรพดังจะเห็นได้จาก "เรื่องทาสไนต่างประเทส" ซึ่งเก็บความจากหนังสือเอนไซโคปีเดีย บริตานนิกานั้น เสียดายแต่เรื่องนี้ไม่มีกล่าวถึงทาสไนตะวันออก กล่าวถึงโดยมากแต่เรื่องทาสไนยุโรปและอเมริกา ถ้าจะค้นคว้าเกี่ยวกับเรื่องทาสทางตะวันออกเช่นไนอินเดีย, อินโดจีน, จีนและยี่ปุ่น มารวบรวมไว้ด้้วยก็จะสมบูรน์ยิ่งขึ้น หากแต่เวลาไม่อำนวย จึงมิได้รวบรวมไว้ในเล่มนี้ เรื่องทาสที่มาเกี่ยวพันกับความเปนหยู่ของชนชาติไทยก็น่ายะเปนปัญหาไหย่ไนประวัติสาตรของชาติ เข้าไจว่าเมื่อพ่อของขุนสรีอินทราทิจ ได้