หน้า:Constitution française (1791).pdf/80

หน้านี้ได้พิสูจน์อักษรแล้ว
77
ฝรั่งเศส

มีเสรีภาพหรือความผาสุกได้ ข้ายืนหยัดอยู่ในความหวังดังนี้มาช้านานแล้ว และปณิธานของข้าก็มิเคยแปรเปลี่ยนจนกระทั่งความหวังละจากข้าไป ขอให้ทุกท่านหวนนึกถึงคราที่ข้าไปไกล[1] จากปารีส รัฐธรรมนูญจวนจะเสร็จอยู่แล้ว แต่กระนั้น อำนาจของกฎหมายดูจะเสื่อมถอยลงทุกวัน ความเห็นแตกย่อยออกเป็นแขนงมากมายเกินกว่าจะยุติได้ มีแต่คำแนะนำสุดจะเกินจริงเท่านั้นที่ดูจะได้รับความนิยม งานเขียนมีเสรีจนถึงขีดสุด[2] ไม่ว่าอำนาจใดก็ไม่เป็นที่เคารพ

ข้ามองไม่ออกอีกต่อไปถึงลักษณะของเจตจำนงทั่วไปในกฎหมายซึ่งข้าได้เห็นว่า สิ้นอำนาจเสื่อมผลบังคับไปทุกที่ทุกทาง นั่นแหละ ข้าจึงต้องกล่าวว่า ถ้าท่านนำรัฐธรรมนูญมาเสนอข้า ข้าคงเชื่อไม่ลงว่า ประโยชน์ของประชาชน (ซึ่งเป็นหลักหนึ่งเดียวในการประพฤติตัวของข้าเสมอมา) จะเปิดช่องให้ข้ายอมรับรัฐธรรมนูญได้ ความรู้สึกของข้านั้นมีเพียงอย่างเดียว โครงการที่ข้าทำนั้นก็มีเพียงอย่างเดียว ข้าอยากจะเอาตัวเองออกไปจากฝักฝ่ายทั้งหลาย แล้วหาคำตอบว่า แท้จริงแล้วเจตจำนงของชาติคืออะไร

ทุกวันนี้ แรงกระตุ้นที่เคยหนุนนำข้าก็ไม่เหลืออยู่แล้ว ตั้งแต่นั้นมา ความลำบากและยากเข็ญที่ข้าเคยพร่ำรำพันถึงก็ได้กระเทือนใจท่านเหมือนกันกับข้า ท่านได้แสดงความตั้งใจที่จะฟื้นฟูความเรียบร้อย ท่านได้ตระหนักถึงความไร้วินัยในกองทัพ และท่านได้รับรู้แล้วถึงความจำเป็นที่จะต้องปราบปรามการใช้สื่อไปในทางมิชอบ 

  1. คำกริยา "s'éloigner" แปลตรงตัวว่า ทำตนให้ห่างไกล(จาก) ซึ่ง Boïelle & V. Payen-Payne (1903, p. 202) ว่า สามารถแปลได้ว่า ไปไกล(จาก), ถอยห่าง(จาก), ถอนตัว(จาก), หันเห(จาก), ตีตัว(จาก), ทอดทิ้ง ฯลฯ (to go away, to recede, to withdraw, to swerve, to deviate, to forsake, etc) ทั้งนี้ ข้อความตรงนี้คงหมายถึงเหตุการณ์ที่เรียก "การเสด็จหนีไปวาแรน" (fuite à Varennes) ในช่วงวันที่ 20–21 มิถุนายน ค.ศ. 1791 ที่พระเจ้าหลุยส์ที่ 16 เสด็จหนีออกจากกรุงปารีสเพื่อไปรวมกำลังที่เมืองมงเมดี (Montmédy) มายึดอำนาจคืน แต่ถูกจับกุมที่เมืองวาแรน (Varennes) เสียก่อน เพราะข้อความถัดมาระบุว่า รัฐธรรมนูญใกล้จะเสร็จ และการเสด็จหนีนั้นก็เกิดขึ้นราวสี่เดือนก่อนประกาศใช้รัฐธรรมนูญ (ก็คือ รัฐธรรมนูญฉบับ ค.ศ. 1791 นี้เอง) (เชิงอรรถของวิกิซอร์ซ)
  2. CNRTL (2012b) ว่า คำนาม "licence" โดยทั่วไปหมายถึง การอนุญาต (permission) หรือใบอนุญาต (document écrit correspondant à une permission) และยังสามารถหมายถึง เสรีภาพ โดยเฉพาะเสรีภาพที่มากเกินไป (liberté que se donne quelqu'un; liberté généralement excessive que se donne une personne, parfois un groupe de personnes) ส่วนข้อความข้างต้นนี้แปลตรงตัวได้ว่า "เสรีภาพของงานเขียนอยู่ในจุดสุดสูง" (เชิงอรรถของวิกิซอร์ซ)