สำเนียงที่เจาะจงเอื้อนเอ่ย การอ่านทั้งหมดจึงต้องกระทำด้วยเสียงอันดังเพื่อมิให้น่าเบื่อ บัณฑิตน้อยทั้งหลายในโรงเรียนจะต่างคนต่างเล่าเรียนจากหน้าตำราหรือบทเรียนของตนโดยเฉพาะ และเสียงอ่านทั้งหลายจะประสานเป็นหนึ่งเดียว ขึ้นสูงบ้าง ลงต่ำบ้าง อย่างเสียงฮัมเป็นจังหวะจะโคน บางคราวดังเต็มเสียง ถ้าครูเฝ้าดูอยู่และเหล่าบัณฑิตน้อยตื่นตัว แต่มักเบาและอ่อยลง เมื่อครูใหญ่งีบไปบนพื้นหรือเอกเขนกไปกับแสงตะวัน และนักเรียนเริ่มเหนื่อยล้ากับภารกิจจำเจของตน
กระดานชนวนและดินสอหินนั้นใช้ในการเขียน แต่นักเรียนที่ร่ำรวยกว่าเพื่อนย่อมใช้ดินสอแท่ง ในโรงเรียนตามหมู่บ้านนั้นไม่เคยเห็นมีน้ำหมึกเลย
โรงเรียนบางแห่งสอนเลขคณิตถึงขั้นหารสั้น แต่โรงเรียนแห่งอื่นอีกมากมายนั้นไร้การสอนเลขคณิตโดยสิ้นเชิงด้วยเหตุผลง่าย ๆ ว่า ครูบาอาจารย์ก็ไม่รู้เรื่องพวกนี้เลย ส่วนเรื่องรายการพัสดุเอย ทศนิยมซ้ำเอย และบรรดาเรื่องชวนปวดหัวอื่น ๆ ที่มนุษย์เราดำเนินการด้วยตัวเลขนั้น เขาเหล่านี้ไม่มีความรู้และไม่เคยจินตนาการถึง
บางทีมีการเรียนไวยากรณ์เล็ก ๆ น้อย ๆ ถ้าครูพอจะรู้เรื่องใด ๆ ในวิชานี้ ส่วนบรรดาผู้ใคร่จะให้คนอื่นมองว่าตนฉลาดนั้น จำจะต้องท่องจำตำราศักดิ์สิทธิ์เป็นหน้า ๆ จนสามารถกล่าวทวนเนื้อหาได้ในทันทีหรือโดยไม่มีผิดพลาด แต่ถ้อยคำที่ตนกำลังเอ่ยนั้นแปลว่ากระไร เขาเหล่านั้นก็หาเข้าใจไม่ เพราะตำราศักดิ์สิทธิ์นั้นเขียนด้วยภาษาที่ตายแล้วซึ่งไม่มีใครใช้อีกและผู้เข้าใจก็มีไม่กี่คน
และทั้งหมดก็แค่นี้ ไม่มีวิชาภูมิศาสตร์ ประวัติศาสตร์ หรือวิทยาศาสตร์ ไร้ซึ่งห้องปฏิบัติงาน ห้องทดลอง หรือชั้นเรียนวาดเขียน
ไม่มีเครื่องเรือนลักษณะใด ๆ ไม่มีแผน-
