วัด
มีวัดอยู่ทุกหนทุกแห่งในสยาม บางแห่งไม่ใหญ่ไปกว่ายุ้งฉางมากนัก ส่วนแห่งอื่น ๆ เป็นมหาอาคารมีหลังคาสูงยิ่งและสิ่งรายรอบอลังการ บางแห่งค่อนข้างใหม่ เฉิดฉายอยู่ในสรรพแสงระยับแห่งสีทองและสีสันนานา ขณะที่แห่งอื่น ๆ เก่าคร่ำคร่า หาความสะอาดมิได้ และพังทลายเป็นผุยผง ปรกติแล้วจะไม่ซ่อมแซมวัดกัน แต่จะสร้างวัดขึ้นและจากนั้นก็ปล่อยให้ปรักหักพังไป วัดไม่ใช่สถานที่สำหรับบูชาอันใดอยู่ภายใน เพราะถ้าจะพูดกันให้ชัดแล้ว ไม่มีใครจะให้บูชาอยู่ในนั้น พระพุทธเจ้ามิได้ทรงขอให้ผู้คนมาคุกเข่าต่อพระองค์ พระองค์ทรงเป็นมนุษย์ หาใช่เทวดา และทรงกลายเป็นที่เลื่อมใสก็เพราะทรงดำรงพระชนม์แบบห่างไกลบาป มนุษย์คนอื่นใดที่ใช้ชีวิตเหมือนของพระองค์ ก็ย่อมกลายเป็นพระพุทธเจ้าได้ดุจกัน และวัดนั้นมิได้สร้างมาไว้ให้อ้อนวอนภาวนาอยู่ภายใน เพราะไม่มีใครจะให้อ้อนวอนถึงอยู่ในนั้น มนุษย์ทุกผู้ทุกนามต้องรักษาตนด้วยการกระทำของตนเอง และพระพุทธองค์จะไม่ทรงทำเสมือนว่า ทรงสดับและตอบรับคำภาวนาทั้งหลาย ในวัดมีการอ่านคัมภีร์ ขับขานบทสวด และบางทีก็เทศนาธรรม แต่ไม่มีการบูชาและไม่มีการอ้อนวอนภาวนาอย่างที่เราเข้าใจและประพฤติในเรื่องเหล่านี้กันเสียทีเดียว
ทีนี้ เพื่อให้เข้าใจว่า เหตุใดจึงสร้างวัดกันมากมายนัก ท่านจึงจำต้องรู้บางเรื่องเกี่ยวกับศาสนาพุทธเพิ่ม พระพุทธเจ้าทรงสอนว่า เมื่อเราตาย วิญญาณเราจะผ่านไปสู่ร่างอื่น ถ้าในชาตินี้เราเป็นคนชั่วร้ายเหลือเกิน เราก็อาจจะไปเกิดใหม่เป็นแมว หรือคางคก หรือด้วง ถ้าเราเป็นคนแสนดี เราก็อาจจะปรา-
