ตำนานพระธาตุเมืองนครศรีธรรมราช (2503)/คำนำ
เนื่องในงานฌาปนกิจศพนางยุพิน ไตรภักดิ์ กำหนดวันที่ ๔ กันยายน ๒๕๐๓ ณ เมรุวัดมกุฏกษัตริยาราม เจ้าภาพได้มาแจ้งความจำนงแก่เจ้าหน้าที่แผนกค้นคว้า กองวรรณคดีและประวัติศาสตร์ ขออนุญาตจัดพิมพ์หนังสือเรื่อง “ตำนานพระธาตุเมืองนครศรีธรรมราช” กรมศิลปากรมีความยินดีอนุญาตให้จัดพิมพ์ได้ดังประสงค์
หนังสือเรื่องนี้ เมื่อพิมพ์ใน พ.ศ. ๒๔๗๑ เป็นครั้งแรกนั้น กรมหมื่นพิทยาลงกรณ์ ผู้เป็นอุปนายกของราชบัณฑิตยสภา ได้นิพนธ์คำอธิบายไว้ว่า
“หนังสือนี้พิมพ์ตามต้นฉบับที่มีอยู่ในหอพระสมุดวชิรญาณ เปนหนังสือกระดาดฝรั่ง เขียนเส้นหมึก ต้นฉบับนี้เปนสำเนาคัดจาหนังสือเก่า เห็นได้ตามตัวสกดแลถ้อยคำสำนวนซึ่งเก่าก่อนเวลาที่ใช้หมึกและกระดาดอย่างนั้น
การพิมพ์ครั้งนี้ ได้สั่งให้พิมพ์ตามต้นฉบับ มิให้แก้ตัวสกดหรือถ้อยคำอะไรเลย ที่ทำเช่นนี้ด้วยเหตุ ๒ ประการ
ประการที่ ๑ การเขียนตัวสกดหนังสือไทยนั้นเปลี่ยนอยู่เสมอ แลยังไม่เห็นท่าทางที่จะหยุดเปลี่ยน ความเปลี่ยนเปนลำดับมานั้นเปนสิ่งซึ่งผู้ศึกษาพึงสังเกต ถ้าพิมพ์หนังสือนี้ไว้ตามฉบับเดิม ก็เปนเครื่องช่วยศึกษาได้ข้างหนึ่ง
ประการที่ ๒ คำในหนังสือนี้มีเปนอันมากที่ผู้ตรวจไม่เข้าใจ อาจเปนด้วยผิดก็ได้ เปนด้วยเราไม่รู้ก็ได้ สิ่งไรที่เราไม่รู้ เราจะว่าผิดเพราะเหตุนั้นหาได้ไม่ คำที่ผู้ตรวจไม่เข้าใจ ถ้าแก้จนเข้าใจ ก็เปนความเดาของผู้ตรวจคนเดียว ผู้อ่านซึ่งไม่เคยเห็นต้นฉบับก็ไม่มีโอกาสจะช่วยเดาหรือแสดงความรู้ความเห็นบ้าง ความเห็นนั้นไม่จำเปนจะเปนความรู้ แต่ในเวลาที่ความรู้แน่นอนยังไม่มี ความเห็นก็ย่อมจะเปนประโยชน์
หนังสือนี้ สันนิษฐานว่า แต่งในแผ่นดินพระนารายณ์ ศักราชในที่สุดบอกปีในปลายแผ่นดินพระเจ้าปราสาททอง
ส่วนเนื้อเรื่องซึ่งว่า เปนตำนานพระธาตุนครศรีธรรมราชนั้น ก็เปนตำนานอย่างนิทานประจำท้องที่ มีโน่นปนนี่มากมาย แต่ความจริงอาจมีมาเดิมบ้าง แลไม่มีอะไรที่ทำให้เห็นว่า ผู้แต่งไม่เชื่อว่าเปนความจริงทั้งนั้น แม้ที่กล่าวถึงปาฏิหารต่าง ๆ แลพญาครุฑ พญานาค ก็กล่าวตามที่เชื่อกันว่าจริง ถ้าจะว่าที่แท้ เรื่องพระธาตุปาฏิหารนั้น คนยังเชื่อกันอยู่จนเวลานี้
แต่ถ้าจะตั้งปัญหาว่า หนังสือนี้มีประโยชน์เพียงใดในโบราณคดี ก็ยากที่จะตอบได้ การหาหลักฐานโบราณคดี ถ้าไม่มีอะไรดีกว่านิทาน ก็ต้องรับเอานิทานเข้าประกอบ หนังสือนี้จึ่งอาจเปนประโยชน์ได้บ้างในทางโบราณคดี”
กรมศิลปากรขออนุโมทนากุศลราศีทักษิณานุปทานที่เจ้าภาพได้บำเพ็ญอุทิศแด่นางยุพิน ไตรภักดิ์ ตลอดจนให้พิมพ์หนังสือนี้ออกเผยแพร่เป็นวิทยาทาน ขอกุศลทั้งนี้จงบันดาลให้นางยุพิน ไตรภักดิ์ ผู้ล่วงลับ จงได้ประสบสุคติตามควรแก่คติวิสัยในสัมปรายภาพจงทุกประการ.
- กรมศิลปากร
- ๒๕ สิงหาคม ๒๕๐๓