นิคมพจน์กาพย์ห่อโคลง
บทที่ ๑ นิคมพจน์ กาพย์ห่อโคลง ซึ่งประพันธ์โดย พระยาอุปกิตศิลปสาร เนื้อความเป็นดังนี้
- อย่า นิยมสิ่งร้ายชอบ ชมชั่ว
- เห็น สนุกทุกข์ถึงตัว จึ่งรู้
- กง จักรว่าดอกบัว บอกรับ เร็วแฮ
- จักร พัดเศียรร้องอู้ จึ่งรู้ผิดตน
- อย่า นิยมสิ่งทุกข์ เห็น สนุกกลับทุกข์ทน
- กง จักรว่าบัวจน จักร พัดตนจึงรู้ตัว
- ว่า โอ้เรานี้ชั่ว ชอบกรรม ชั่วนา
- เป็น อกตัญญูทำ โทษไว้
- ดอก บัวยั่วเนตรนำ นึกชอบ
- บัว กลับเป็นจักรได้ ดั่งนี้กรรมสนอง
- ว่า โอ้ตัวเรานั้น เป็น อกตัญญูมัวหมอง
- ดอก บัวยั่วจิตจอง บัว ผิดปองเป็นจักรไป
งานนี้ ปัจจุบันเป็นสาธารณสมบัติแล้ว เพราะลิขสิทธิ์ได้หมดอายุตามมาตรา 19 และมาตรา 20 ของพระราชบัญญัติลิขสิทธิ์ พ.ศ. 2537 ซึ่งระบุว่า
- ถ้ารู้ตัวผู้สร้างสรรค์ ในกรณีที่ผู้สร้างสรรค์เป็นบุคคลธรรมดา
- ลิขสิทธิ์หมดอายุเมื่อพ้น 50 ปีนับแต่ผู้สร้างสรรค์ถึงแก่ความตาย
- ถ้ามีผู้สร้างสรรค์ร่วม ลิขสิทธิ์หมดอายุ
- เมื่อพ้น 50 ปีนับแต่ผู้สร้างสรรค์ร่วมคนสุดท้ายถึงแก่ความตาย หรือ
- เมื่อพ้น 50 ปีนับแต่ได้โฆษณางานนั้นเป็นครั้งแรก ในกรณีที่ไม่เคยโฆษณางานนั้นเลยก่อนที่ผู้สร้างสรรค์ร่วมคนสุดท้ายจะถึงแก่ความตาย
- ถ้ารู้ตัวผู้สร้างสรรค์ ในกรณีที่ผู้สร้างสรรค์เป็นนิติบุคคล หรือถ้าไม่รู้ตัวผู้สร้างสรรค์
- ลิขสิทธิ์หมดอายุเมื่อพ้น 50 ปีนับแต่ได้สร้างสรรค์งานนั้นขึ้น
- แต่ถ้าได้โฆษณางานนั้นในระหว่าง 50 ปีข้างต้น ลิขสิทธิ์หมดอายุเมื่อพ้น 50 ปีนับแต่ได้โฆษณางานนั้นเป็นครั้งแรก
