ผู้ใช้:Venise12mai1834/ทดลองเขียน/2

1, 2, 3, 4, 5

3

The gulf of Siam — Moonlight. Page 13.

xxx xxx

Chapter III Down the river

บทที่ 3 xxx

31

Siam has only one great river that is entirely her own. It is marked on English maps as the "Menam," but its real name is the "Menam Chow Phya." The word "Menam" is made up of two words, maa and nam, and means the "mother of the waters." It is the name of every river and stream in the country, and corresponds to our word "river." The Menam is not merely the mother of the waters, but of the land also, for all the lower part of Siam is one extensive plain, which has been built up by the mud, gravel, and sand brought down from the mountains by the river.

สยามมีแม่น้ำใหญ่เพียงสายเดียวที่เป็นของตนเองอย่างบริบูรณ์ ในแผนที่อังกฤษระบุเป็น "แม่น้ำ" แต่ชื่อที่จริง คือ "แม่น้ำเจ้าพญา"[1] คำว่า "แม่น้ำ" ประกอบขึ้นจากคำสองคำ คือ "แม่" กับ "น้ำ" และมีความหมายว่า "มารดาแห่งสายน้ำ" คำนี้เป็นชื่อเรียกแม่น้ำและทางน้ำทุกสายในประเทศ และตรงกับคำว่า "river" ในภาษาเรา ส่วนแม่น้ำ [เจ้าพญา] นั้น ใช่จะเป็นเพียงมารดาแห่งสายน้ำทั้งหลาย แต่ยังเป็นมารดาแห่งผืนดินด้วย เพราะว่าตอนล่างทั้งหมดของสายเป็นที่ราบกว้างใหญ่ไพศาลอันหนึ่งอันเดียว ซึ่งก่อขึ้นจากโคลน กรวด และทราย ที่สายน้ำพัดพาลงมาจากภูเขา

32

Suppose we get on board a steamer and sail from Bangkok down to the mouth of the Menam. The distance from Bangkok to the mouth of the river, measured as the crow flies, is only twelve miles, but so much does the river twist and turn that we shall be three hours before we reach the sea. But there is much to be seen in those three hours, and the time passes away merrily enough.

สมมุติว่า เราขึ้นเรือกลไฟและล่องจากบางกอกลงไปยังปากแม่น้ำ [เจ้าพญา] ระยะทางจากบางกอกถึงปากแม่น้ำ [เจ้าพญา] นั้น เมื่อวัดตามที่อีกาบิน[2] จะได้เพียง 12 ไมล์ แต่แม่น้ำคดเคี้ยวและเลี้ยวลดยิ่งนัก จนเราต้องใช้ถึง 3 ชั่วโมงกว่าจะลุถึงทะเล กระนั้น ในช่วง 3 ชั่วโมงนั้น ก็มีอะไรมากมายให้เราทัศนา เวลาจึงผ่านไปอย่างน่าอภิรมย์พอสมควร

33

Everywhere there are boats — boats of all sizes and shapes, and without number. Many of these belong to the Chinese, and bear upon the prow a very realistic representation of an eye; for, says John Chinaman, "If boat no got eye, how can him see?" Siamese boats are chiefly canoes, or long, narrow, heavy rua-changs. Both classes of boats are built of teak, a wood which is plentiful and cheap, and which is not attacked by the so-called "white ant." The canoes are paddled in the ordinary way, but they are very upsettable. Many of these will not even sit upright in the water unless someone gets inside. Yet great fat man, whose weight sinks the boat to the very edge of the water, and tiny children, whose weight looks little more than nothing, can be seen at all hours of the day darting here and there, like so many flies, on the surface of the water.

มีเรืออยู่ทุกที่ เป็นเรือทุกขนาดทุกทรวดทรง และเกินจะประเมินจำนวนได้ เรือเหล่านี้โดยมากเป็นของคนจีน และตรงหัวเรือมีรูปแทนดวงตาได้เสมือนจริงยิ่งนัก[3] ดังที่จีนจอ์หนกล่าวว่า "หากเรือไร้ซึ่งนัยน์ตา ไหนเลยเรือจะมองเห็นได้" ส่วนเรือสยามนั้นส่วนใหญ่เป็นเรือบด หรือเรือจ้างซึ่งมีน้ำหนัก ความกว้าง และความยาวมาก เรือทั้ง 2 ประเภทสร้างขึ้นจากไม้สัก ไม้ซึ่งมีมากมายและราคาไม่แพง ทั้งยังไม่เป็นเป้าโจมตีของเจ้าตัวที่เรียกว่า "ปลวก" เรือบดนั้นพายแบบธรรมดา แต่พลิกคว่ำพลิกหงายได้ง่ายมาก เรือเหล่านี้หลายชนิดไม่แม้กระทั่งจะยอมตั้งตรงในน้ำ จนกว่าจะมีใครสักคนเข้าไปอยู่ข้างใน กระนั้น เราจะเห็นคนอ้วนล่ำผู้ซึ่งน้ำหนักกายจะทำให้เรือจมจนมิดขอบน้ำ กับทั้งเด็กตัวจ้อยผู้ซึ่งน้ำหนักกายดูจะหนักกว่าอากาศธาตุน้อยหนึ่ง ถาโถมไปมาอยู่บนผิวน้ำในทุกช่วงเวลาของวัน เหมือนฝูงแมลงวันเต็มไปหมด

34

The rua-changs are larger, and are used for carrying people about from one part of the river to another. They serve the same purpose as our omnibuses. The boatman, who is naked except for a cloth round the loins, stands to his work like a Venetian gondolier. He has only one oar, which works in a groove cut in the side of a short pole that is fixed on the edge of the boat. With long graceful sweeps of the heavy oar the boatman both steers and propels his craft at the same time. The passengers are squatting under paper umbrellas, which keep off a little of the heat of the sun, and blinking behind the blue spectacles that guard their eyes from the powerful reflection of the sun upon the shining waters.

เรือจ้างนั้นใหญ่กว่า [เรือบด] และใช้ขนส่งผู้คนไปรอบ ๆ จากส่วนหนึ่งไปยังอีกส่วนหนึ่งของแม่น้ำ เรือจ้างนั้นใช้ในความมุ่งหมายเดียวกับรถโดยสาร คนแจวซึ่งเปลือยล่อนจ้อนเว้นแต่สะเอวที่มีผ้าเตี่ยวพันอยู่นั้น จะยืนปฏิบัติงานเหมือนคนแจวเรือกอนโดลาที่เวนิส เขามีไม้พายเพียงเล่มเดียว

35

As the capital is left behind the houses get fewer and fewer along the banks, and the trees come right down to the edge of the river. On either side of us, as the mouth is neared, there are dreary salt marshes, which are often flooded by the sea when the tides are high. On the banks, the fern-like attap-palm, that lover of the mud, bends over in graceful curves to dip the ends of its long fronds in the dirty water. Just behind, on firmer ground, rise the stately coco-nut and areca-nut palms, An eastern saying states: "The coco-nut will not thrive far from the sound of the human voice." Whether the coco-nut loves the sound of the Siamese voice or not it is, perhaps, not possible to say, but certain it is that the Siamese loves the coco-nut palm, on account of the many useful things that he can get from it. The young coco-nut is quite a different thing from that seen in our shops about Christmas-time. In its early stages it resembles a huge, unripe green plum. Outside there is a smooth green skin, like that on the outside of the plum. Under the skin is a layer of thick white woody fibres, that corresponds to the unripe part of the plum; and inside all there is a kernel, corresponding to the kernel of the plum. At this stage there is very little flesh in the nut, but a large supply of cool, sweet milk, which makes a very delicious drink. If you want a coco-nut, you just climb up a tree and take one. The owner of the tree will not mind, and he would be neither surprised nor angry if you were even to go and ask him for the loan of a knife wherewith to cut down his own coco-nuts. When the fruit is ripe, the woody mass changes to a tangle of brown fibres, that are stripped off to make coco-nut matting and other articles, and the kernel ripens into the nut as we know it in the English market.

36

By this time we are at the mouth of the river. Here the current of the river meets the sea. That current is bearing with it tons of fine sand and soil. But the sea seems to say to the river, "Thus far, and no farther." And so here all the muddy stuff in the river water is deposited. In this way a bar has been formed, which blocks the river mouth. At low tide there are only three feet of water over it, and even during the highest tides there is never more than fifteen feet of water on the bar. Hence very big steamers can never enter the Chow Phya, but have to load and unload their cargoes by means of smaller boats, called "lighters." About fifty years ago, when the Siamese were fighting the people of Cambodia, they filled four large junks with stones, and sank them in the river mouth to prevent the ships of their enemy from reaching the capital. The junks have long since decayed, but the stones have become welded together into such a heavy, solid mass that it would take several charges of dynamite to remove the obstruction.

37

The first steamer ever seen on the Menam belonged to a Scotchman, who imported it from England because the King wanted to see one of the "fire-ships" that he had heard so much about. When it arrived, the Scotchman and the King quarrelled about the price, and the boat was sent away again. But the next year the King's brother built a "steamer" without the help of any European at all, just to show how clever he was, and how they could do quite well without the Scotch- man's boat. The new vessel was forty-two feet long, and she had a funnel like a steamer; but this was all a sham, for there were no fires or boilers. Instead, there were paddle-wheels hidden inside the boat, and these were turned round by Siamese serfs, who worked them after the fashion of a treadmill. Everybody was hugely delighted, and the people were quite sure that the boat was far superior to that which any European could possibly have made.

38

However, in 1855 the Siamese did really build a steamboat, though they obtained the engines from New York. When the vessel was launched they had a grand ceremony. The stern was decorated with the crown and the royal umbrellas, and the deck-house was set apart for His Majesty's use. The paddle-wheels were decorated with gold, and on the main mast flew the royal standard. The builder was appointed captain, and so pleased was the King with his new ship that he ordered three more vessels to be built, one of which carried guns and was used for hunting pirates.

39

The chief attraction at the mouth of the river is a magnificent pagoda, known as "the Shrine in the Middle of the Waters." It stands on a little island, is built of whitewashed stone and bricks, and is surrounded by the buildings of the temple of which it forms a part. Here every year boat-races are held, which provide a great deal of amusement, for by the rules of the game you are allowed to upset your opponent if you can. Hence the main idea is first to ram your rival's boat, and then, while the crew are struggling in the water, to scuttle off as fast as you can go.

4

Chapter IV The children

บทที่ 4 xxx

41

Siamese children can only be described in the language that an English mother uses about her own small ones as they tumble over one another in the nursery or in the garden — they are just "little dears." They laugh merrily, avoid quarrelling, either in words or with blows, and are most unselfish. The boy who has a new bicycle or a new watch will lend it in turn to each of his playmates, quite content to see them enjoying what was given to him for his own personal amusement.

การพรรณนาถึงเด็กชาวสยาม จะกระทำได้ก็แต่ด้วยถ้อยคำเดียวกับที่แม่ ๆ ชาวอังกฤษใช้พูดถึงเจ้าตัวเล็กของพวกนางในยามที่เขาเหล่านั้นกลิ้งทับกันไปมาในโรงเลี้ยงเด็กหรือในสวน คือ พวกเขาช่างเป็น "หัวแก้วหัวแหวนตัวจ้อย" เด็กสยามหัวเราะอย่างเริงร่า หลีกเลี้ยงการปะทะกัน ทั้งด้วยคารมและอารมณ์ และโดยมากแล้วเป็นเด็กมีน้ำใจ เด็กผู้ชายที่ได้จักรยานคันใหม่หรือนาฬิกาเรือนใหม่จะให้เพื่อนเล่นแต่ละคนได้ผลัดกันยืมใส่ ซึ่งก็น่าอิ่มอกอิ่มใจดีที่ได้เห็นพวกเขาทั้งหลายสนุกไปกับอะไรที่เด็กคนหนึ่งได้รับมาเพื่อความรื่นรมย์ส่วนตน

42

At first sight the children, with their straight black hair and their brown faces, strike the white man as being rather funny-looking little creatures. But after a while, when one has seen more of them, it is recognised that they possess a distinct charm and beauty of their own. Their features are quite different from those of the European, because they belong to a different race of people. The Siamese are Mongols, as are also the people of Japan, China, Burma, and Tibet. Their complexion varies from a lightish yellow to dark brown. Their faces are rather broad and flat; their cheek-bones stand out prominently; their noses are small; their hair is long, lank, and jet-black; and their eyes are small and set obliquely. Most Siamese children have very merry eyes — eyes that have got a perpetual twinkle in them, and more than a suggestion of mischief and roguishness.

ทีแรกที่ได้เห็นเด็ก ๆ ซึ่งมีผมตรงสีดำกับใบหน้าสีน้ำตาลเหล่านี้ ย่อมสะดุดตาคนผิวขาวเหมือนเป็นสัตว์โลกตัวน้อย ๆ ที่ดูน่าขำดี แต่เมื่อพินิจพิเคราะห์เด็กเหล่านี้มากขึ้นอีกสักระยะ ก็จะตระหนักว่า พวกเขามีเสน่ห์และความงดงามอันโดดเด่นในแบบของเขาเอง ลักษณะเด่นของเด็กเหล่านี้ค่อนข้างต่างจากของเด็กยุโรป เพราะเด็กเหล่านี้มาจากชนชาติที่ต่างออกไป ชาวสยามนั้นเป็นมองโกล เฉกเช่นเดียวกับชาวญี่ปุ่น จีน พม่า และทิเบต สีผิวของพวกเขามีหลากหลาย ตั้งแต่เหลืองอ่อนไปจนน้ำตาลแก่ ใบหน้าของพวกเขาออกไปทางกว้างและแบน โหนกแก้มพวกเขายื่นออกมาอย่างเด่นชัด จมูกเล่าก็เล็ก เส้นผมก็ยาว ตรง และดำขลับ ส่วนนัยน์ตานั้นเล็กและตั้งอยู่ในแนวเฉียง เด็กสยามส่วนใหญ่มีแววตาที่รื่นเริงมาก เป็นแววตาที่มีประกายอยู่ไม่คลาย และส่อถึงอะไรที่ยิ่งกว่าความซุกซนและเกเร

43

About a month after a child is born the little hair that is upon the head is shaved off. A little later the new arrival receives a name. At first every baby, whether a boy or a girl, has the same name. This common name is "Dang," which means "red." "Yellow" would be a better name, for all the babies are rubbed from head to foot with a yellow paste, which produces a very bilious appearance. This yellow powder is supposed to keep away mosquitoes, and as the dogs and cats are often powdered as well as the babies, you may frequently see a yellow set of wee creatures — animals and babies — rolling about together in the most laughable fashion. Names are often changed, so that a boy who is "Leam" to-day may be called "Chua" to-morrow. Sometimes the name is changed because it is thought to be unlucky. If "Chua" is ill, the chances are that there are certain spirits who do not like his name, so the parents alter his name to "Mee," or something else, and then he gets well again.

เมื่อเด็กคลอดแล้วสัก 1 เดือน จะมีการตัดผมเส้นน้อย ๆ ที่อยู่บนศีรษะออก หลังจากนั้นสักเล็กน้อย ผู้มาเกิดใหม่นี้จะได้รับชื่อ เบื้องต้น ทารกทุกราย จะชายจะหญิงก็ตาม จะมีชื่อเดียวกัน ชื่ออันโหลนี้ก็คือ "แดง" ซึ่งแปลว่า "สีแดง" แต่ "เหลือง" คงจะเป็นชื่อที่เหมาะกว่า เพราะทารกทั้งหมดจะได้รับการทาถูตั้งแต่หัวจรดเท้าด้วยแป้งเปียกสีเหลืองซึ่งทำให้ดูเหมือนเป็นดีซ่านเหลือเกิน คาดกันว่า แป้งสีเหลืองนี้จะกันยุง และเนื่องจากหมาแมวก็มักได้รับการทาแป้งอย่างนี้เหมือนทารก จึงบ่อยครั้งที่ท่านอาจได้พบเห็นสิ่งมีชีวิตตัวจ้อยสีเหลืองสักกลุ่ม ทั้งสัตว์เดรัจฉานและทารกมนุษย์ กลิ้งเกลือกด้วยกันไปรอบ ๆ ในลักษณะที่น่าขันที่สุด ชื่อนั้นก็เปลี่ยนบ่อยเหมือนกัน ฉะนั้น เด็กชายที่วันนี้ชื่อ "เลียม" พรุ่งนี้อาจมีชื่อว่า "เจือ" บางทีมีการเปลี่ยนชื่อเพราะคิดกันว่า จะโชคดี ถ้า "เจือ" ป่วย ก็เป็นไปได้ว่า มีภูตผีบางตนไม่ชอบชื่อเขา ดังนั้น บิดามารดาจะแก้ชื่อเขาเป็น "มี" หรือชื่ออื่นสักชื่อ และแล้ว เขาก็จะกลับมาสบายดีอีกครั้ง

44

Smoking is commenced at a very early age, and every little boy has his own tobacco supply and packet of cigarette-papers. As he trots to school in the morning he puffs away vigorously, occasionally passing his cigarette to a friend that he also may take a few whiffs. If the cigarette is not finished when he arrives at school, he pinches off the hot end and puts the rest behind one of his ears, as we might put a pencil or a pen. As soon as school is over, out come the matches and the cigarettes again, and the little chimney puffs off home to lunch.

การสูบยานั้นเริ่มกันตอนอายุยังน้อยยิ่งนัก และเด็กชายตัวกระจ้อยทุกคนมีไส้ยาสูบและมัดกระดาษยาสูบเป็นของตนเอง เวลาที่เขาเดินเตาะแตะไปโรงเรียนยามเช้า เขาจะพ่นควันโขมง บางคราวก็ส่งยาสูบให้เพื่อนโดยอาจสูดควันเขาเข้าปอดสักอึกสองอึกด้วย ถ้ายังสูบยาไม่หมดเมื่อถึงโรงเรียนแล้ว เขาจะบิปลายที่ติดไฟออก แล้วเอาส่วนที่เหลือทัดหูข้างหนึ่งไว้เหมือนที่เราอาจทัดดินสอหรือปากกา ทันทีที่โรงเรียนเลิก ไม้ขีดและยาสูบก็จะออกมาอีกครั้ง และสิงห์อมควันตัวน้อยจะพ่นควันออกกลับบ้านไปรับประทานมื้อเที่ยง

45

When the Siamese young folks get up in the morning, they do not go to the washstand to wash their hands and faces, for the simple reason that there are no washstands. They go outside the house to a large jar of water, and then throw the water over hands and faces with a coco-nut dipper. No towels are used, as the hot air soon dries up the water. The teeth are not brushed, for they have been stained black, and it would be a pity to wash the colour off. The hair is not combed, as it has all been shaved except for a little tuft on the top of the head, and that is tied in a knot, and not often combed.

เมื่อผู้เยาว์ชาวสยามตื่นขึ้นในยามเช้า เขาจะไม่ไปยังที่วางอ่างล้างหน้าเพื่อล้างมือและใบหน้า ด้วยเหตุผลง่าย ๆ ที่ว่า หามีที่วางอ่างล้างหน้าไม่ พวกเขาจะออกนอกบ้านไปยังตุ่มน้ำ และแล้ว จะเอากระบวยกะลาตักน้ำสาดทั่วมือและใบหน้า ผ้าเช็ดตัวก็ไม่ใช้ เพราะไม่ช้าน้ำจะแห้งไปด้วยอากาศอันร้อนแรง ฟันเขาก็ไม่แปรง เพราะปล่อยให้ดำเปรอะไว้ และจะเป็นที่น่าสมเพชถ้าจะขัดสีนั้นออก ส่วนผมนั้นไม่หวี เพราะโกนทิ้งทั้งหมด เว้นแต่ปอยน้อย ๆ กลางกระหม่อม และปอยนี้จะมัดเป็นจุก และไม่หวีกันบ่อย ๆ

46

When breakfast is over the children go off to play, the baby being carried by the big sister, not in the arms, but sitting on the hip of the bearer, as on a pony. The girls play at keeping houses. They make dishes of clay and mud, and dry them in the sun; gather herbs, and flowers, and weeds, and pretend that these are cakes and sweetmeats. For dolls they use small clay images that have been whitewashed. The dolls are put in tiny cradles and covered over with scraps of cloth. The cradles are made of network fixed on to a small oblong frame, like a picture-frame. The boys go fishing for crabs in the mud, and when the baskets are full of crabs, they pelt one another with warm, soft mud, just as we pelt one another with snow in the winter-time. When they feel sufficiently tired and dirty, they take a plunge into the water, and come up again clean, smiling, and happy.

47

There are many games played both by men and boys, and about some of these you will hear in a later chapter.

48

The Siamese children are very obedient and respectful to their parents, teachers, and those who are older than themselves. They never dream of arguing with those set in authority over them. They respect rank as well as age, but they have at the same time a certain amount of independence of character which prevents them becoming servile.

5

1. ถอดเป็น "พญา" ตามที่ต้นฉบับสะกดว่า "Phya" ส่วนปัจจุบันเขียน "พระยา"
2. "as the crow flies" ("ตามที่อีกาบิน") เป็นสำนวน แปลวา่า เป็นเส้นทางตรง
3. ดูตัวอย่างใน รูปที่ 1

• 
  รูปที่ 1