คำนำ

ในการฌาปนกิจศพท่านขุนพรหมแพทยา ผู้บิดา ข้าพเจ้ามาคำนึงว่า ในสกุลของข้าพเจ้า ได้รับราชการแลมีอาชีวะทางแพทย์สืบต่อกันมาหลายชั่วบุรุษ ทั้งท่านผู้มรณก็ได้กระทำมาประดุจกัน สมควรจะเสาะแสวงหาหนังสือที่กล่าวด้วยการแพทย์มาพิมพ์เปนของคำนัลสนองพระคุณท่านที่มาช่วยเหลือให้เกียรติยศแก่ศพแลบุตรหลาน ข้าพเจ้าจึงพร้อมด้วยหมื่นชำนาญแพทยา ผู้น้อง ตรวจค้นตำราต่าง ๆ ของข้าพเจ้าทั้งสองที่มีอยู่ ก็ไปพบตำราแพทย์แพนกหนึ่งซึ่งข้าพเจ้าให้ชื่อในที่นี้ว่า สยามแพทยศาสตร์ อันเปนตำราแพทย์ภาคต้น มาจัดการพิมพ์ขึ้น แลข้าพเจ้าได้ขอความกรุณาเจ้าคุณพระธรรมปาโมกข์ (แจ่ม จตฺตสลฺโล) วัดมกุฏกษัตริยาราม ให้เปนผู้ตรวจแก้ถ้อยคำแลอักขรที่ใช้ในหนังสือนี้ด้วย หวังว่า คงจะเปนประโยชน์แก่ท่านผู้อ่านผู้ฟังอยู่บ้าง ไม่มากก็น้อย แม้จะเปนผู้ใฝ่ใจทางแพทย์หรือไม่ก็ดี

หนังสือนี้กล่าวประโยชน์โดยย่อ ก็คือ ๑ ให้รู้จักอวัยวะบางอย่างของมนุษย์ ๒ รู้จักอาการไข้ว่า จะรักษาได้หรือมิได้ ๓ รู้จักอาการเกิดของมนุษย์ตามโบราณคติ แลธาตุทั้ง ๔ พิการตามฤดู ๔ มียาบำบัดโรคบางชนิด ๕ มีปทานุกรมแปลศัพท์ที่ใช้ในหนังสือนี้

ข้าพเจ้าขออุทิศส่วนกุศลที่จะบังเกิดขึ้นด้วยหนังสือนี้แม้แต่น้อยเท่าใด ๆ ก็ดี ให้แก่ท่านขุนพรหมแพทยบิดา ผู้บังเกิดเกล้าของข้าพเจ้า เมื่อจะไปบังเกิดในภพใด แลอาจทราบด้วยญาณวิถีใด ขอจงได้อนุโมทนาส่วนกุศลนี้ด้วย

บ้านถนนสีพระยา
วันที่ ๒ มีนาคม พระพุทธศักราช ๒๔๖๗
ขุนอุดมโอสถ