หนึ่งไซร้หมู่ไม้ม้วน
หนึ่งไซร้หมู่ไม้ม้วน เป็นบทอาขยานสมัยรัชกาลที่ 3 สำหรับท่องจำคำที่ใช้ไม้ม้วน ซึ่งมีเพียง 20 คำ สองบทท้ายดัดแปลงจากหนังสือจินดามณี (สะกดตามต้นฉบับ)
- หนึ่งไซร้หมู่ไม้ม้วน ปราชประมวลแต่บูราณ
- จักลอกจำลองสาร ตามอาจารย์บังคับไข
- ใฝ่ใจให้ทานนี้ นอกในมีแลใหม่ใส
- ใครใคร่แลยองใย อันใดใช้อย่าใหลหลง
- ใส่กลสะใภ้ใบ้ ทั้งต่ำใต้และใหญ่ยง
- ใกล้ใบแลใช่จง ใช้ให้คงคำบังคับ
ดูเพิ่ม แก้ไข
งานนี้ ปัจจุบันเป็นสาธารณสมบัติแล้ว เพราะลิขสิทธิ์ได้หมดอายุตามมาตรา 19 และมาตรา 20 ของพระราชบัญญัติลิขสิทธิ์ พ.ศ. 2537 ซึ่งระบุว่า
- ถ้ารู้ตัวผู้สร้างสรรค์ ในกรณีที่ผู้สร้างสรรค์เป็นบุคคลธรรมดา
- ลิขสิทธิ์หมดอายุเมื่อพ้น 50 ปีนับแต่ผู้สร้างสรรค์ถึงแก่ความตาย
- ถ้ามีผู้สร้างสรรค์ร่วม ลิขสิทธิ์หมดอายุ
- เมื่อพ้น 50 ปีนับแต่ผู้สร้างสรรค์ร่วมคนสุดท้ายถึงแก่ความตาย หรือ
- เมื่อพ้น 50 ปีนับแต่ได้โฆษณางานนั้นเป็นครั้งแรก ในกรณีที่ไม่เคยโฆษณางานนั้นเลยก่อนที่ผู้สร้างสรรค์ร่วมคนสุดท้ายจะถึงแก่ความตาย
- ถ้ารู้ตัวผู้สร้างสรรค์ ในกรณีที่ผู้สร้างสรรค์เป็นนิติบุคคล หรือถ้าไม่รู้ตัวผู้สร้างสรรค์
- ลิขสิทธิ์หมดอายุเมื่อพ้น 50 ปีนับแต่ได้สร้างสรรค์งานนั้นขึ้น
- แต่ถ้าได้โฆษณางานนั้นในระหว่าง 50 ปีข้างต้น ลิขสิทธิ์หมดอายุเมื่อพ้น 50 ปีนับแต่ได้โฆษณางานนั้นเป็นครั้งแรก
