หน้า:กม ร ๕ (๑) - ๒๔๓๖.pdf/195

เล่ม ๑

183

ลักษณพิกัดกระเษียรอายุทาษ

สยามฝ่ายเหนือฝ่ายใต้ แลเปนบรมราชาธิราชอันใหญ่ในประเทศราชที่ใกล้เคียง คือ ลาว กะเหรี่ยง มลายูประเทศ แลอื่น ๆ ผู้ทรงพระคุณธรรมอันมหาประเสริฐ เสด็จออกพระที่นั่งสมมติเทวราชอุปบัติเบื้องบุรพาทิศาภาคแห่งพระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท ทรงสถิตยเหนือบวรราชอาศน์อันพิจิตรบันจง แปรพระภัตร์ตรงทักษิณทิศาภิมุข พร้อมด้วยท่านที่ปฤกษาราชการแผ่นดินเฝ้าทูลลอองธุลีพระบาทโดยลำดับ ทรงพระอนุสรคำนึงถึงธรรม์เนียมบ้านเมืองมาแต่โบราณ ธรรมเนียมใดเปนการเจริญ มีคุณมีประโยชน์เปนยุติธรรมแล้ว อยากจะทรงทำนุบำรุงให้วัฒนาการเจริญยิ่งขึ้นให้ดำรงค์ไปได้สิ้นกาลนาน ถ้าธรรมเนียมใดไม่เปนการเจริญแก่ประชาชาวพระนคร ไม่เปนคุณเปนประโยชน์ ไม่เปนยุติธรรม ก็อยากจะทรงเลิกถอนเสีย แต่จะต้องค่อยตัดรอนผ่อนไปทีละเล็กทีละน้อยตามการตามเวลากว่าจะเรียบร้อยไปได้ ก็แต่ในราชบัญญัติเดิมอันโบราณราชกระษัติย์ตั้งไว้ตามคำภีร์พระธรรมสาตรว่าด้วยลักษณทาษ ๗ จำพวก คือ ทาษสีนไถ่ ๑ ลูกทาษเกีดในเรือนเบี้ย ๑ ทาษได้มาแต่บิดามารดา ๑ ทาษท่านให้ ๑ ทาษอันได้ด้วยช่วยกังวลทุกข์ร้อน ๑ ทาษได้เลี้ยงมาเมื่อกาลทุพิกขไภย ๑ ทาษไปรบศึกได้มาเปนเชลย ๑ เปน ๗ จำพวกด้วยกันดังนี้ อันทาษ ๗