หน้า:กับข้าว - กลีบ มหิธร - ๒๕๐๔.pdf/42

หน้านี้ได้พิสูจน์อักษรแล้ว
(๒๘)

อาหารค่ำ และดูละครหลวงหรือละครทูลกระหม่อมอัษฎางค์ ที่ที่ประทับของสมเด็จพระพันปีหลวง ซึ่งบางปีก็เป็นที่วังพญาไท หรือในพระบรมมหาวราชวัง และบางปีก็ทรงจัดขึ้นที่พระราชวังบางปะอิน สมเด็จพระพันปีหลวงเสด็จสวรรคตใน พ.ศ. ๒๔๖๒ และท่านผู้หญิงต้องนุ่งผ้าโจงกระเบนสีขาวใส่เสื้อขาวสะพายแพรขาวไปเฝ้าพระบรมศพที่พระที่นั่งดุสิตมหาปราสาททุก ๗ วัน จนถวายพระเพลิง

ตลอดระยะเวลาอันยาวนานแห่งชีวิตของท่านผู้หญิงนั้น ท่านต้องปรับปรุงตนเองให้ทันแก่กาลสมัยอยู่เสมอ แม้แต้ในเรื่องการแต่งกาย เช่นเมื่ออยู่ในปฐมวัยท่านแต่งแบบบุตรหลานผู้มีบรรดาศักดิ์ คือไว้ผมจุก นุ่งโจงกระเบนใส่เสื้อคอรูดและใส่ปะวะหล่ำกำไลและกำไลเท้า เมื่อเป็นสาวอยู่ในพระบรมมหาราชวังก็ตัดผมสั้น นุ่งผ้าลายขัดมัน โจงกระเบน และห่มผ้าสไบจีบ แบบชาววัง ครั้นต้องไปอยู่สวนท่านก็ใส่เสื้อกระบอกแบบชาวชนบท เมื่อเป็นภรรยาข้าราชการผู้ใหญ่ท่านแต่งอย่างสตรีบรรดาศักดิ์ และใน พ.ศ. ๒๔๖๐ ได้มีพระราชนิยมให้สตรีบรรดาศักดิ์ไว้ผมยาว แล้วเกล้าเป็นมวยแบบชาวตะวันตก ท่านผู้หญิงก็ต้องไว้ผมยาวและขัดฟันจนขาวด้วย