หน้า:การปกครองลาวและเขมรของฝรั่งเศส - มท - ๒๔๘๓.pdf/20

หน้านี้ได้พิสูจน์อักษรแล้ว
ภาคหนึ่ง
การปกครองแคว้นลาว
บทที่ ๑
การปกครองส่วนกลางของแคว้นลาว

ฝรั่งเศสได้แคว้นลาวไปเป็นรัฐอารักขาโดยสนธิสัญญากับไทย ไม่ได้ทำสนธิสัญญากับเจ้าพื้นเมือง เพราะครั้งนั้น ลาวก็คือส่วนหนึ่งของประเทศไทยแท้ ๆ เพราะฉะนั้น แม้ลาวจะมีสภาพเป็นรัฐอารักขาก็จริง แต่ก็มีฐานะต่ำต้อยกว่าเขมร ซึ่งเป็นรัฐอารักขาโดยสนธิสัญญาระหว่างฝรั่งเศสกับเจ้าพื้นเมืองซึ่งยังปกครองประเทศอยูโดยนิตินัย ลาวจึงเป็นรัฐอารักขาแต่ในนาม เพราะความจริงได้รับการปฏิบัติเช่นเดียวกันอาณานิคมแท้ ๆ

ประมุขแห่งแคว้นลาว คือ Résident Supérieur ชาวฝรั่งเศส เรสิดังต์สุเปริเออร์ หรือผู้สำเร็จราชการแคว้นนี้ เป็นประมุขแห่งแคว้นทั้งโดยนิตินัยและโดยพฤตตินัย เพราะแคว้นลาวไม่มีกษัตริย์พื้นเมืองดังเช่นในญวนกลางและเขมร มีแต่เจ้าผู้ครองนครหลวงพระบางซึ่งฝรั่งเศสยกย่องให้เป็นกษัตริย์แห่งนครหลวงพระบาง (Roi de Luang Prabang) โดยฉะเพาะ เรสิดังต์สุเปริเออร์มีอำนาจสิทธิ์ขาดในทางปกครอง บังคับบัญชาข้ารัฐการทุกตำแหน่งหน้าที่ รับผิดชอบในความปลอดภัย ทุกข์สุขของราษฎร การภาษีอากร และในทางเศรษฐกิจ ต่อผู้สำเร็จราชการอินโดจีน