หน้า:การสิ้นสุดสภาพนอกอาณาเขต - ดิเรก ชัยนาม - ๒๔๗๙.pdf/14

หน้านี้ได้พิสูจน์อักษรแล้ว
๑๐

ข้อความในสัญญา ข้อที่ ๙ กล่าวว่า “ฯลฯ ชาติอเมริกันจะเข้ามาค้าขายณกรุงเทพฯ จะทำตามกฎหมายอย่างธรรมเนียมกรุงเทพฯ ทุกสิ่ง[1]

สัญญาอเมริกันฉะบับนี้เป็นสัญญาฉะบับสุดท้ายซึ่งประเทศสยามมีอำนาจเด็ดขาดในทางพิจารณาคดี จริงอยู่ได้กล่าวไว้ในตอนต้นว่า เดิมประเทศสยามได้ทำสัญญากับประเทศฝรั่งเศสไว้ครั้งหนึ่งในสตพรรษาที่ ๑๗ โดยยอมให้ฝรั่งเศสชำระคดีบางประเภทได้ แต่สัญญาเหล่านี้ได้ถูกยกเลิกเสียและไม่มีผลอย่างใดแล้ว[2] ฉะนั้นเราจึงกล่าวได้ว่า ก่อนคริสตศักราช ๑๘๕๕[3] ประเทศสยามมีสิทธิอย่างบริบูรณ์ในการพิจารณาคดีทุกชนิด


  1. สัญญาทางพระราชไมตรีกับอเมริกัน ค.ศ. ๑๘๓๓
  2. ดอกเตอร์เอลเดอนเยมส์ หน้า ๕๘๙
  3. ในปีนี้ประเทศสยามยอมให้อังกฤษตั้งศาลกงสุลได้เป็นประเทศแรก