หน้า:การสิ้นสุดสภาพนอกอาณาเขต - ดิเรก ชัยนาม - ๒๔๗๙.pdf/5

หน้านี้ได้พิสูจน์อักษรแล้ว

กล่าวโดยทั่ว ๆ ไป สภาพนอกอาณาเขตต์ (Extra-territoriality หรือ Extrality) หมายความว่า การได้รับความยกเว้นพิเศษที่จะไม่ต้องใช้หลักในเรื่องที่บุคคลต้องประพฤติและอยู่ใต้บังคับของกฎหมายแห่งท้องที่ซึ่งตนอาศัยอยู่[1] สภาพนอกอาณาเขตต์มีอยู่สองชะนิด คือ (๑) การให้สิทธิพิเศษแก่ประมุขของต่างประเทศ หรือทูตานุทูต หรือผู้แทน และบริวาร ที่จะไม่ต้องอยู่ภายในใต้บังคับของกฎหมายแห่งประเทศที่ตนเข้าไปประจำอยู่

(๒) การให้เอกสิทธิหรือสิทธิพิเศษแก่ประเทศมหาอำนาจทั้งหลายในอันที่จะชำระคดีเกี่ยวกับคนของเขาในประเทศบูรพทิศหรือประเทศซึ่งยังไม่มีความเจริญ[2]

ความประสงค์ที่กล่าวในที่นี้ก็คือสภาพนอกอาณาเขตต์จำพวกที่สอง สภาพนอกอาณาเขตต์ประเภทนี้มักมีอยู่ในประเทศแถบบูรพทิศ กล่าวคือ ประเทศ


  1. ดูเอนไซโคลปิเดียบริแตนนิคา และหนังสือ Extraterritoriality ของเซอร์แฟนซิซปิกกอตต์ น่า ๒
  2. ดูหนังสือ Extra-terrirorality in Siam โดยหลวงนาถบัญชา (ในเวลานี้ได้รับพระราชทานบรรดาศักดิ์เป็นพระยาวิทุรธรรมพิเนศ) (น่า ๗ พิมพ์เมื่อ ฆ.ศ. ๑๙๒๔) และหนังสือว่าด้วยอำนาจศาลเหนือคนในบังคับต่างประเทศ ของพระพินัยศาสตร์ราชสภาบดี (ในเวลานี้ได้รับพระราชทานบรรดาศักดิ์เป็นพระยาศรีธรรมราช) หมวดที่ ๑ น่า ๑–๒