หน้า:กิจจานุกิจ - ขำ บุนนาค - ๒๔๑๐.pdf/19

หน้านี้ยังไม่ได้พิสูจน์อักษร
๑๗

เปนเดือนฃาดเดือนหนึ่ง เดือนถ้วนเดือนหนึ่ง มีอธิกะวาร ก็เปนเดือนถ้วนขึ้นอีกเดือนหนึ่ง ฯ
๏ ถามว่า ทำไมเดือนจึ่งขาดบ้าง ถ้วนบ้าง แก้ว่าเดือนฃาดเดือนถ้วนนั้นนับดังนี้ เพราะพระจันทร์เตมกึ่งดวงในวันขึ้นแปดค่ำ เตมบริบูรณในวันฃึ้นสิบห้าค่ำ อย่อนกึ่งดวงในวันแรมแปดค่ำ ลับดวงในวันแรมสิบสี่ค่ำบ้าง ในวันแรมสิบห้าค่ำบ้าง เพราะฉนั้นจึ่งได้เปนเดือนถ้วนบ้าง เดือนฃาดบ้าง ฯ
๏ ถามว่า ฃ้างขึ้นเดือนทำไมจึ่งสว่าง ฃ้างแรมเดือนทำไมจึ่งมืด แก้ว่าดวงจันทรเดิรห่างอาฑิตย์ออกไปจึ่งสว่างฃึ้นทีละน้อยละน้อย ฃ้างแรมดวงจันทร์เดิรใก้ลอาฑิตยเฃ้าไป จึ่งได้มืดเฃ้าที่ละน้อยละน้อย
๏ ถามว่า ทำไมจึ่งเดิรห่างอาฑิตย์ออกไป ทำไมจึ่งเดิรใก้ลเฃ้าไป แก้ว่าดวงจันทร์ เปนธรรมดา เดือนหนึ่ง เดินรอบพิภพ