จดหมายฉะบับที่ ๔
เมืองสมุทสงคราม
วันที่ ๒๓ กรกฎาคม ร.ศ. ๑๒๓
ถึง พ่อประดิษฐ
ในจดหมายฉะบับที่ฉันส่งไปจากเมืองราชบุรี ได้เล่าถึงเรื่องที่ไปทำครัวปัจจุบันเลี้ยงกันที่โพธาราม บรรดาผู้ที่ได้ไปในวันนั้น ตั้งแต่พระเจ้าอยู่หัวเป็นต้นลงมา พากันเห็นคุณในการที่ทำครัวเลี้ยงกันในเวลาเที่ยวหาความสบายเช่นนี้ ว่าเป็นเหตุให้เจริญอาหาร ดีกว่าบริโภคอาหารซึ่งกุ๊กทำเป็นอันมาก จึงตกลงกะการให้มีเครื่องครัวปัจจุบันติดไปในเวลาเสด็จประพาศต้น คือมีหม้อเข้าเตาไฟ ถ้วยชามแลเครื่องครัวบรรทุกไปในเรือมหาดเล็ก กำหนดว่าไปถึงตลาดจะมีที่ซื้อหาเสบียงอาหารได้แห่งใดจะแวะซื้อเสบียงอาหาร แลไปหาที่ทำครัวเลี้ยงกันในระยะทางทุกโอกาศที่จะมีจะทำได้ ส่วนพวกที่ตามเสด็จนั้น ก็แบ่งน่าที่กันตามถนัด ใครทำกับเข้าของกินเป็นก็มีน่าที่เป็นน่าเตาสำหรับทำกับเข้าของกิน ที่หุงเข้าดีก็เป็นพนักงานหุงเข้า ส่วนตัวฉันนั้นอยู่ในพวกที่ทำอะไรไม่เป็น แต่ท่านไม่ยอมให้กินเปล่า จึงต้องรับน่าที่เป็นกองล้างชามกับคุณหลวงรัตนาวุธ นายอัษฎาวุธ แลท่านมหาสม รวมสี่คนด้วยกัน ที่จริงนายวงษ์ตวันก็ทำอะไรไม่เป็น ควรจะมาเข้ากองล้างชามด้วยกัน แต่เขาอาย ดูเหมือนจะเห็นว่าการล้างถ้วยชามนั้นเป็นน่าที่เลวทรามนัก ก็ไปอาสาพวกน่าเตาให้เขาใช้
