สารอำมาตย์จึงบังคับว่า ไร่แตงมีถนนกลาง แต่งอยู่ในไรของผู้ใด ก็เป็นของผู้นั้น มโนสารอำมาตย์บังคับคดีไม่เป็นธรรม บุรุษผู้หนึ่งมิเต็มใจ จึงเอาคดีไปกราบทูลแก่พระมหาสมมุติราช ๆ จึงใช้อำมาตย์ผู้หนึ่งไปพิจารณาต้นแต่งอันข้ามถนนนั้น จึงอำมาตย์ผู้นั้เลิกต้นแตงขึ้นดูไปตามปลายยอด จึงกลับเอายอดมาไว้ตามต้น บุรุษทั้ง ๒ ก็สรรเสริญพระเจ้ามหาสมมุตติราชว่า พระองค์บังคับบัญชาเป็นธรรม นี้จะเห็นได้ว่า ผู้ตัดสินเพิงเล็งเอาความเป็นธรรมเป็นใหญ่ในเมื่อจะตัดสินคดีความ เพราะในสมัยนั้นคงจะไม่มีบัญญัติบทกฎหมายขึ้นใช้ดุจดังสมัยนี้
ที่วา อะไรเป็นธรรมนั้น พูดยาก เห็นจะต้องแล้วแต่ความนิยมของฝูงชนเป็นสมัย ๆ ไป และแม้แต่ในสมัยเดียวก็ดี ความเห็นเอกชนอาจแตกต่างกันได้มิใช่น้อย ดังจะเห็นได้ในหนังสือคำอธิบายว่าด้วยกฎหมายของกรมราชบุรี ดั่งนี้ ความคิดว่า อะไรดี อะไรชั่ง หรืออะไรเป็นยุตติธรรม อะไรไม่ยุตติธรรม มีบ่อที่เกิดขึ้นหลายแห่ง เช่น ตามสาสนาต่าง ๆ ในเมืองไทยคำพิพากษาเก่า ๆ อ้างความยุติติธรรมขึ้นตั้งเสมอ แต่คำที่เรียกว่า ยุติธรรม เป็นคำไม่ดี เพราะเป็นการที่ทุกคนเห็นต่างกันตามนิสสัย
