หน้า:ตำนานคณะสงฆ์ - ดำรง - ๒๔๖๖.pdf/14

๙

กันเกิดขึ้น คือ ในสยามประเทศนี้มีพระสงฆ์อยู่แล้วแต่เดิมพวก ๑ แลมีพระสงฆ์ซึ่งออกไปบวชแปลงที่เมืองลังการับลัทธิลังกาวงศ์เข้ามาอุปสมบทแพร่หลายขึ้นอิกพวก ๑ จึงเกิดเปน ๒ คณะ พวกพระสงฆ์ลังกาที่เข้ามาครั้งนั้นเห็นจะเปนพวกอรัญวาสีซึ่งนิยมอยู่ในที่สงัด ไม่พอใจที่จะเข้ามาอยู่ในบ้านเมืองอย่างพระสงฆ์นิกายเดิม จึงปรากฎในศิลาจาฤกว่า พระเจ้าแผ่นดินซึ่งครองพระนครสุโขทัยทรงจัดให้พระมหาสวามีพระสังฆราชที่มาจากลังกาอยู่ณอรัญญิกประเทศ คือ อัมพวนารามวัดสวนมะม่วงนอกพระนคร การแบ่งคณะสงฆ์ออกเปน ๒ คณะครั้งนั้นน่าจะเอาธุระในพระสาสนาตั้งเปนหลัก จัดเปนคณะคามวาสี หมายความว่า พระภิกษุสงฆ์เล่าเรียนคันถธุระซึ่งอยู่ตามอารามในบ้านเมืองเปนปรกติ คณะ ๑ คณะนี้คงจะเปนพระสงฆ์นิกายเดิมโดยมาก อิกพวก ๑ จัดเปนคณะอรัญวาสี หมายความว่า พระสงฆ์ที่นิยมอยู่ตามป่าตามเขาอันเปนที่สงัดเปนปรกติ คือ พระสงฆ์ซึ่งเล่าเรียนวิปัสนาธุระ คณะ ๑ พวกพระที่มาแต่ลังหาคงจะอยู่ในพวกอรัญวาสีนี้โดยมาก แต่จะเรียกหรือจะจดกันโดยสามัญว่า คณะคามวาสี คณะอรัญวาสี ผู้เรียกผู้จดไม่เข้าใจซึมทราบได้ดี จึงเรียกอย่างง่าย ๆ ว่า คณะฝ่ายขวา คณะฝ่ายซ้าย อนุโลมตามชื่อที่จัดหมวดกรมในราชการ ความที่ข้าพเจ้ากล่าวมาในข้อนี้กล่าวโดยเห็นหลักฐานที่คณะสงฆ์เมื่อครั้งกรุงศรีอยุธยาเปนราชธานียังเรียกคณะคามวาสี คณะ ๑ คณะอรัญวาสี คณะ ๑ ตลอดมา แลที่พระญาณ

๒