เมืองสงขลากับนครศรีธรรมราชเองก็มีการแข่งขันกันอยู่เสมอ เพราะพลเมืองในสงขลาโดยมากเป็นชาวเมืองอื่น แต่เมืองสงขลาตั้งอยู่ปากช่องทะเลใน มีคมนาคมติดต่อกับเมืองพัทลุงและหัวเมืองชายทะเลอื่น ๆ คนเมืองอื่นจึงพากันมาอาศัยและตั้งการค้าขายอยู่เป็นอันมาก เจ้าเมืองกรมการก็อยากจะกันพวกที่อพยพมานั้นไว้เป็นพลเมืองของตน แต่เมืองอื่น เช่น นครศรีธรรมราช และพัทลุง ก็อยากได้คนของตนคืนมา กระทำให้เกิดวิวาทกับเมืองสงขลาเนือง ๆ ในรัชชกาลที่ ๔ สงขลาจัดการรับเสด็จเป็นการใหญ่แข่งกับนครศรีธรรมราช เป็นเหตุให้เมืองสงขลาขึ้นหน้าตั้งแต่นั้นมา.
ครั้นถึงรัชชกาลที่ ๕ เมื่อจัดการปกครองเป็นมณฑลเทศาภิบาล เมืองสงขลาจึงได้เป็นที่ตั้งมณฑลนครศรีธรรมราชต่อมา และเลิกการส่งต้นไม้เงินทองด้วย.
จังหวัดสตูล เดิมเป็นอำเภอขึ้นเมืองไทรบุรี เมื่อ พ.ศ. ๒๓๘๑ ในรัชชกาลที่ ๓ เมืองไทรเป็นกบฏ โปรดให้กองทัพออกไปปราบราบคาบแล้ว ให้แบ่งเมืองไทรเป็น ๔ หัวเมือง ยกอำเภอสตูลขึ้นเป็นเมืองหนึ่ง โอนมาขึ้นเมืองนครศรีธรรมราช เป็นทำนองเมืองประเทศราชถวายต้นไม้เงินทอง (ดู จดหมายเหตุหลวงอุดมสมบัติ พิมพ์ครั้งที่ ๒ พ.ศ. ๒๔๕๘) ถึง พ.ศ. ๒๔๕๒ เมื่อ
